Zeybekci, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumunun duyurduğu Dış Ticaret Endeksleri verilerini değerlendirdi. 

 

İhracatta bu yıl yaşanan gerilemenin önceden bildikleri, bekledikleri ve etkilerini hesapladıkları bir gelişme olduğunun altını çizen Zeybekci, ocak ayı başında yaptıkları basın toplantısında ve sonraki açıklamalarında ifade ettikleri gibi “dolardaki küresel güçlenme ve emtia fiyatlarındaki gerilemenin, 2015 yılı ihracatına 20 milyar doların hafif üzerinde negatif etki potansiyeline sahip olduğunu” belirtti.

 

Yılın 5 ayında bu etkilerin bekledikleri gibi geldiğine dikkati çeken Zeybekci, şunları kaydetti:

 

“Örneğin avro/dolar paritesindeki gerileme ilk 5 ayda 6 milyar dolara yakın azaltıcı etki yaptı. Emtia fiyatlarındaki düşüş ilk 5 ayda ihracatımızda 5,5 milyar dolara yakın azaltıcı etki yaptı. Dolayısıyla dolar ve emtia fiyatlarının ilk 5 ayda toplam etkisi 11,5 milyar dolara yakın oldu. Bu şu anlama geliyor: Avro/dolar paritesi ve emtia fiyatları bu yıl gerilememiş ve geçen yılla aynı kalmış olsaydı, ihracatımız yaklaşık 11,5 milyar dolar daha yüksek olacaktı. İhracatçılarımız bu negatif etkinin yarısını, daha fazla mal satarak ve fiyatları çok fazla düşürmeyerek telafi etti. Bu nedenle ilk 5 ayda ihracatımızdaki gerileme 5,5 milyar dolar oldu.”

 

“Türkiye’ye has bir durum değil”

 

Bugün açıklanan nisan ayı dış ticaret endekslerinin de benzer bir duruma işaret ettiğini belirten Zeybekci, ilk 4 ayda miktar endeksinde ortalama yüzde 3 artış yaşanmasına karşın, fiyat endeksinde yüzde 8,3 gerileme görüldüğünü vurguladı. Zeybekci, buna göre, ihracat fiyatlarının söz konusu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8,3 daha düşük olduğunu, buna karşın geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 3 daha fazla mal satıldığını ifade etti. 

 

Örnek olarak geçen yılın ilk 4 ayında 100 adet malın, tanesi 100 dolara satılmışken, bu yılın aynı döneminde 103 adet malın tanesinin 91,7 dolara satıldığına dikkati çeken Zeybekci, şu değerlendirmelerde bulundu:

 

“Halkımızın ve iş dünyamızın şunu bilmesini özellikle isterim ki bu sadece Türkiye’ye has bir durum değil. Bütün dünyada ihracat geriliyor. Hatta bizimkinden daha hızlı geriliyor. Ancak biz gerek Avro Bölgesine olan ihracatımızın yoğunluğu, gerek petrol ihracatçısı ülkelere ihracatımızın yoğunluğuna rağmen, ihracatçımızın yoğun gayreti, hükümetimizin destek ve teşvikleri ile bu etkiyi kısmen telafi edebiliyoruz. Bundan sonra da bu isabetli çalışmalarımıza aynı inançla devam edeceğiz.

 

Paritedeki ve emtia fiyatlarındaki gerilemenin menfi etkisi eylül ayından itibaren hafiflemeye başlayacak. Beklenmedik bir dış şok olmaz ise sonbaharda ihracatımızda daha iyi rakamlar göreceğiz. Fakat yıl genelinde daha fazla mal ihraç edecek olsak da ihracatımız dolar bazında 2014’ün altında kalma riskini taşıyor.”

 

Şimdiye kadar ithalatta önemli gerileme yaşandığını belirten Zeybekci, bunun, doların küresel değerindeki artış ve emtia fiyatlarındaki gerilemenin yanı sıra Bakanlık olarak aldıkları tedbirlerin sonucu olduğunu vurguladı. 

 

Söz konusu tedbirleri almaya kararlılıkla devam edeceklerini kaydeden Zeybekci, “Dış ticaret açığında bu yıl önemli bir daralma bekliyoruz. Cari açığımız da buna paralel şekilde 40 milyar dolar civarına gerileyecek” ifadelerini kullandı.