Dünyaya dalga dalga yayılan savaş korkusunda kritik eşik aşıldı, uluslararası haber ajansları gece yarısı 02.17’de ‘son dakika’ koduyla ABD’nin emrini duyurdu. ABD, Ukrayna’daki büyükelçilik personelinin ailelerinden ülkeyi terk etmelerini istedi. Amerikan Dışişleri Bakanlığı zorunlu olmayan personelinin de ülkeden ayrılmasına izin verirken, Ukrayna’daki ABD vatandaşlarından da benzer bir seçeneği düşünmesini talep ediyor.
Resmi açıklamaya göre, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı önemli bir askeri harekat planladığına dair haberler olduğu belirtildi. Ayrıca, bölgede güvenlik koşullarının ‘öngörülemez ve kısa sürede kötüleşebilecek olduğu’ da ifade edildi.
Washington’ın büyükelçilik personeline yönelik aldığı karar beklendiği gibi dünya medyasında ilk haber oldu. Rus medyasından Ria ‘ABD diplomatlarının Ukrayna’dan ayrılmasına izin verdi’ başlığını attı, İzvestia gazetesinde de ‘izin verdi’ ifadesi dikkat çekti.
PENTAGON ASKERLERİ TEYAKKUZA GEÇİRDİ
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, ABD’nin Rusya-Ukrayna arasındaki gerilim devam ederken, gerekmesi halinde Ukrayna’ya konuşlandırmak üzere 8 bin 500 askerin teyakkuza geçirildiğini açıkladı.
Rusya-Ukrayna arasındaki gerilim devam ederken, ABD ve AB Rusya üzerinde baskı kurmayı sürdürüyor. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby düzenlediği basın toplantısında, ABD’nin Rusya-Ukrayna arasındaki gerilimde gerekmesi halinde Ukrayna’ya konuşlandırmak üzere 8 bin 500 askerin teyakkuza geçirildiğini açıkladı. Kirby, söz konusu birliklerin konuşlandırılması konusunda nihai bir kararın verilmediğini ifade ederek, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in ABD Başkanı Joe Biden’ın emriyle söz konus askerleri yüksek alarm durumuna geçirdiğini açıkladı.
Söz konusu emrin, NATO’nun Rusya’nın saldırganlığı karşısında Ukrayna’ya asker konuşlandırmaya karar vermesi durumunda ABD’nin de buna hazır olmasını sağlamakla ilgili olduğunu ifade eden Kirby, “Bu, NATO müttefiklerimize güvence vermektir” dedi.
“Rusların gerilimi düşürme niyeti olmadığı çok açık”
Kirby, ABD’nin söz konusu konuşlandırmaya hazır olmamasının “sorumsuzca olacağını” belirtti. Pentagon’un bunu neden şimdi yaptığı sorulduğunda ise Kirby, “Rusların gerilimi düşürme niyeti olmadığı çok açık” dedi.
ABD, Kiev Büyükelçiliğindeki çalışanlarına tahliye emri vermişti
ABD, Rusya’nın devam eden tehdidini gerekçe göstererek, Kiev Büyükelçiliğindeki çalışanlarına ülkeden ayrılmalarını emretmişti. ABD Dışişleri Bakanlığı ayrıca, ABD hükümet çalışanlarının da ülkeden gönüllü olarak ayrılmasına izin vermiş ve ABD vatandaşlarının ülkeden derhal ayrılmaları gerektiğini belirtmişti.
UKRAYNA’DAN YENİ AÇIKLAMA
Ukrayna Milli Savunma ve Güvenlik Konseyi Başkanı Aleksey Danilov, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilime değinerek, “Panik yapmak için bir sebep yok. Sınırlarda durum kontrol altında” dedi.
Ukrayna Milli Savunma ve Güvenlik Konseyi, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimi ele aldı.Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin de katıldığı toplantı sonrası açıklamalarda bulunan Ukrayna Milli Savunma ve Güvenlik Konseyi Başkanı Aleksey Danilov, Rusya ile savaşın uzun süredir devam ettiğini hatırlatarak, “Rusya’nın planlarını ve niyetini anlıyoruz. Ülkemizde karışıklık çıkarmak istiyorlar maalesef. Söyledikleri gibi Ukrayna sınırında aşırı bir yığılma söz konusu değil. Bazı manevralar var evet ama bunlar hep vardı. Bizim için hoş bir durum değil” dedi.
Danilov, “Panik yapmak için bir sebep yok. Sınırlarda durum kontrol altında. Ordumuz muhtemel bir saldırı karşılığında cevap vermeye hazır” ifadelerini kullandı.
İNGİLİZ DİPLOMATLAR DA AYRILIYOR
ABD’yi takip eden İngiltere de, Ukrayna’daki diplomatlarını ülkeden çekmeye başladı. Çekilme haberini BBC muhabiri duyurdu. BBC, Rus işgali endişesinin arttığı günlerde Kiev’deki İngiliz diplomatların yarı yarıya azalacağını aktardı.
ZELENSKİ: PROVOKASYONLARA KARŞILIK VERMEYECEĞİZ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB ulusal liderlerine, ülkesinin ortak sınırları boyunca asker yığan Rusya ile arasındaki soğukluk sırasında gösterdikleri dayanışma ve destekleri için teşekkür etti.
Zelenski, Michel’e bir telefon görüşmesinde, “Size ve bizi destekleyen AB ülkelerinin liderlerine minnettarım” dedi.
Zelenski, Ukrayna’nın Rus provokasyonlarına karşılık vermeyeceğini de sözlerine ekledi.
NATO DOĞRULADI
NATO, bugün öğle saatlerinde yaptığı resmi açıklamayla New York Times ve CNN International’daki haberi resmen doğrulamış oldu. Kuzey İttifakı üyesi ülkeler, Doğu Avrupa’nın savunulması için ek savaş gemisi ve savaş uçakları gönderecek. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifak üyelerinin ek savaş gemisi ve jet konuşlandırma adımından memnuniyet duyduğunu söyledi.
Buna göre, Danimarka Baltık Denizi’ne bir fırkateyn yolluyor ve dört F-16 jeti ise Litvanya’ya iniş yapacak. NATO deniz güçlerine bir savaş gemisiyle katılacak İspanya ise jetlerini Bulgaristan’a konuşlandıracak. Hollanda’ya ait iki F-35 savaş uçağı da yine Bulgaristan’a uçuyor.
Fransa Romanya’daki NATO birliklerine asker gönderecek. NATO’nun resmi açıklamasında ABD’nin bölgedeki asker sayısını artırmayı düşündüğünün açık olduğu dile getirildi.
MOSKOVA’DAN İLK TEPKİ
Rusya ise ABD ve NATO’nun ilave asker gönderme adımına tepkili. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, gerilimin ABD ve NATO yüzünden tırmandığını kaydedip Batılı ülkeleri histerik açıklamalar yapmakla suçladı. Ukrayna ordusunun Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donbas’a saldırmaya hazırlandığını ileri süren Peskov, sınırda askeri bir yığınak olduğunu belirtti.
Interfax ajansına konuşan Rus parlamentosunun savunma komitesi başkanı Andrei Kartapolov ise, NATO’nun hamlesine Moskova’nın uygun şekilde yanıt vereceğini ifade etti.
BLINKEN ‘HEMEN’ YAPTIRIMA KARŞI
CNN International’a konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise, Ukrayna sınırına 100 bin asker yığan Rusya’ya karşı yaptırımların hemen yürürlüğe konması gerektiği fikrine karşı çıktı ve bunun Batılı ülkelerin Moskova’ya yönelik caydırıcılık gücünü ortadan kaldıracağını söyledi.
Yaptırımların amacının Rusya’nın saldırısını engellemek olduğunu vurgulayan Blinken, “Yaptırımlar şimdi uygulanırsa caydırıcılık etkisini kaybedersiniz” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, tek bir Rus askerinin saldırma amaçlı Ukrayna’ya girmesi halinde bunun önemli bir karşılığı tetikleyeceğini de vurguladı.
Geçen hafta Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’la İsviçre’nin Cenevre kentinde görüşen Blinken, yeni haftanın ilk gününde Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin dışişleri bakanları toplantısına video konferans aracılığıyla katılacak ve Lavrov randevusuyla ilgili bilgi verecek.
İPLER KOPMAK ÜZERE
İlk olarak 2021’in ilkbahar aylarında Ukrayna sınırına ordu konuşlandıran Rusya lideri Vladimir Putin, yılın son günlerinde bir kez daha 100 bini aşkın askeri harekete geçirdi. Moskova ayrıca, NATO’dan Ukrayna’nın ittifaka üye yapılmamasını da içeren yazılı güvence istiyor.
ABD başta olmak üzere NATO ülkeleri, Rusya’nın askeri yığınak ve tatbikatları karşısında Ukrayna’nın da birlik üyesi yapılması ihtimalini daha yüksek sesle dile getirdikçe Rusya da buna itirazlarını artırıyor ve daha sert açıklamalar yapıyor.
Son aylarda yaşanan diplomasi trafiği ve liderlerin görüşmeleri de bugüne kadar sonuçsuz kaldı ve sınırdaki gerilim arttı.
Öyle ki, Batılı ülkeler Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakından sonra bir kez daha Ukrayna’ya işgal başlatabileceği yönünde kaygıların arttığını belirterek Ukrayna’ya askeri desteğe başladı.
ABD SİLAHLARI KİEV’DE
ABD ve İngiltere dahil olmak üzere birçok ülke de Ukrayna’ya mühimmat ve askeri birlik tedarik ediyor. ABD’nin Ukrayna’ya yapacağı askeri mühimmat yardımının ilk sevkiyatı ise Pazar günü Kiev’e ulaştı.
Birleşik Krallık da hafta başında yaptığı açıklamada savunma silahları ve eğitim için fazladan asker göndereceğini duyurdu. Pek çok NATO müteffiki ülke de Ukrayna’ya askeri mühimmat ya da askeri birlik gönderiyor.
2014’te Rusya ve Ukrayna sınırında yaşanan gerilim, Rusya’nın Ukrayna’ya bağlı Kırım yarımadasını ilhakıyla sonuçlanmıştı. Batı’dan Rusya’ya yönelik yaptırımlar gelmişti.
Aynı dönemde Ukrayna’nın doğusundaki, Rusya sınırındaki Donetsk’te de Rusya’dan destek alan Rus yanlısı ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşanmıştı.
Savaş 2015’te sona ermiş olsa da Temmuz 2020’deki ateşkese kadar çatışmalar devam etmişti. Yaklaşık 15 bin kişi hayatını kaybetti.