ABD, Suriye’deki savaşta sahaya indiğini nihayet ilan etti.
Demek oluyor ki, vesayet savaşları sona eriyor.
Filmi biraz geriye saralım…
Bir hafta kadar önceydi; Çin Deniz Kuvvetleri gemileri İran’ın Bender Abbas Limanı’nı ziyaret etmişler, daha sonra İran savaş gemileriyle birlikte Hürmüz Boğazı’nın doğusundan Hint Okyanusu’na açılarak bir tatbikat düzenlemişlerdi.
Bu, İran ve Çin’den Ortadoğu’daki ABD’ye bir mesajdı.
Özellikle Çin, binlerce kilometrelik mesafenin işbirliğine engel olamayacağını belirterek, iki ülke deniz kuvvetleri ilişkilerinin yeni bir aşamaya geldiğini ifade ediyordu.
*
Hürmüz Boğazı’na yakın sularda ortak deniz tatbikatı devam ederken İran, Suriye’nin Deyr Zor bölgesindeki IŞİD mevzilerini orta menzilli füzelerle vurdu. Gerekçesi, Tahran’daki IŞİD saldırısıydı. Devrim Muhafızları misillemede bulunmuştu.
Ne var ki, İran’ın Şam ve Moskova’nın bilgisi dahilinde gerçekleştirdiği füze saldırısı sonuçları itibarıyla İsrail’in gözünü korkuttu, ABD’nin de canını sıktı. Öyleyse İran’ın mesajı yerlerine ulaşmıştı.
*
Ama Washington ve Tel Aviv açısından, Tahran’a ve müttefiklerine bir yanıt verilmesi gerekliydi.
Ve yanıt bir Suriye SU-22 savaş uçağının düşürülmesi oldu.
ABD, uçağın Rakka’daki PYD/YPG gücünü vurduğu için düşürüldüğünü ileri sürdü.
Oysa Suriye ordusu Rakka’da YPG’yi bombalamadığını, hedeflerinin IŞİD mevzileri olduğunu duyurdu.
Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi de, kendi kaynaklarının ABD’nin iddiasını doğrulamadığını bildirdi.
Suriye iç savaşı boyunca muhaliflere yakınlığıyla tanınan Gözlemevi bu kez doğruyu söylüyordu.
Öyle anlaşılıyordu ki, ABD’nin bundan sonraki iddialarını hemen kabul etmek yerine iyice araştırmak gerekecekti.
*
Bu arada… Irak-Ürdün ve Suriye sınır üçgeni, Haşd Şabi güçlerinin desteğindeki Irak ordusuyla Suriye birlikleri tarafından denetim altına alınmıştı. Yani Suriye’nin güneyi zapturapt altındaydı.
ABD’nin bu duruma da canı sıkılıyordu.
*
Ancak en önemlisi Rusya’nın tavrı oldu. Rusya, “Suriye hava sahasındaki kazaları önleme memorandumu” kapsamında ABD’yle yapılan işbirliğini askıya aldığını açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı’na göre ABD uçağa düzenlediği saldırıdan önce Moskova’yla iletişim kanalını kullanmamıştı.
Ruslar, ABD uçaklarının saldırısının “uluslararası hukukun ciddi bir ihlali” olduğunu savundu.
Rusya Savunma Bakanlığı açıklamasında, Fırat Nehri’nin batısında Rusya Hava Uzay Kuvvetleri operasyon sahasında saptanacak-savaş uçakları ve insansız hava araçları da dahil olmak üzere- koalisyona ait her türlü hava aracına füze savunma sistemleri tarafından “önleme” yapılacağı duyuruldu.
Her önlemenin “imha” anlamına gelmeyeceğinin de belirtildiği Bakanlık açıklamasında “Her olay için münferit karar alınacağı” ifadesine yer verildi.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, “ABD’nin Suriye uçağını vurmasının teröristlere yardım anlamına geldiğini” öne sürdü.
*
Dikkatinizi çekmiştir, Suriye’de artık IŞİD dışında ÖSO’ydu, Nusra’ydı, El Kaide’ydi, şuydu, buydu, örgüt isimleri geçmiyor.
Son haftalarda olayları izlerken hep devlet isimleriyle karşılaşıyoruz.
Yani asıl büyük savaş şimdi başlıyor…