ASEM, Asya ve Avrupa ülkelerinin katıldığı ekonomik amaçlı bir zirve. 1996’dan beri iki yılda bir düzenleniyor ve genelde sektörel forumlara ve yatırım görüşmelerine sahne oluyor.
Bu yıl İtalya’da düzenlenen 10. zirveye ise dünya üzerinde süregelen krizler damga vurdu.
Ukrayna sorunu birinci sıradaydı. Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere’nin ortak çabasıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko bir araya geldi.
Olumlu bir sonuç alınabildi mi? Alınamadı. Almanya Başbakanı Merkel gazetecilerin karşısına çıkarak, krizin çözümü için ilerleme sağlanamadığını açıkladı.
Zirvede gündeme gelen bir diğer önemli sorunsa Çin ve Güney Kore ile Japonya arasında yaşanan 2. Dünya Savaşı’nın acılarıydı.
Hem Çin’de, hem Kore’de kitlesel cinayetler işleyen Japon askerlerinin Başbakan Şinzo Abe tarafından birer kahraman olarak anılması her iki ülkede de tepkiyle karşılanmıştı.
ASEM zirvesinde bir kez daha gündeme gelen sorun, Abe’nin Çin ve Güney Kore başbakanlarıyla bir araya gelmesine engel oldu.
Güney Çin Denizi’ndeki egemenlik sorunu, Ortadoğu’da IŞİD’le mücadele, deniz ticaretinin güvenliği ve ebola salgını zirvenin diğer önemli gündem maddeleriydi.
ASEM’de Amerika yoktu. Avrupa liderleri, Ukrayna krizini Washington’ı devre dışında tutarak çözmenin olanaklarını aradılar. Belki Rusya da böyle olmasını istedi.
Belki Çin de kendi dertlerini kendi halletmenin peşindeydi.
Ne var ki, krizler, gerilim yaşanan diğer sorunlar, bir miktar yol alınmış olsa bile çözüme kavuşturulamadı…
Rum kesimi zirvedeydi
Rum lider Nikos Anastasiades ASEM zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Putin’le ikili görüşmede bir araya geldi. Rum lider, Putin’den Akdeniz’deki egemenlik hakları konusunda destek istedi. İtalya’daki görüşmenin ardından Kıbrıs Rum Yönetimi’nden yapılan açıklamada Akdeniz’de Rum-Rus-İsrail ortak deniz tatbikatı yapılacağı duyuruldu.
20-22 Ekim arasında icra edilecek tatbikatta Rus donanması Kıbrıs-Suriye, İsrail donanması da Kıbrıs-Girit arasındaki suları kontrol altına alacak. Bu arada Rusya bir notam yayınladı ve Lefkoşa hava sahasındaki 2 fır hattını tatbikatta füze atışları nedeniyle kapatacağını duyurdu. İsrail Hava Kuvvetleri’nin de, Lefkoşa Rum hava sahası ile doğalgaz yataklarının bulunduğu bölgelerde tatbikata katılacağı bildirildi.
Öte yandan Türkiye’nin daha önce ilan ettiği “Rum parselleriyle çakışan bölgelerde petrol ve doğalgaz arama çalışmaları” da 20 Ekim’de başlıyor. Türk donanması, sismik araştırmalar nedeniyle bir süre önce bölgeye iki savaş gemisi göndermişti.
Putin hedef gösterdi
ASEM zirvesinde bir konuşma yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in şu sözleri dikkat çekiciydi: “Bazı güçler, üçüncü ülkelerin ve bölgelerin kaderini belirlemek için girişimlerde bulunuyorlar. Bunu engellememiz gerekiyor.”
Tabii akla hemen Ukrayna, Suriye, Doğu Avrupa ve Ortadoğu geliyor. Üçüncü ülkeler ve bölgeler bunlar. Rus liderin “bazı güçler” diye yaptığı tanımlama ise tabii ki ABD ve müttefiklerini işaret ediyor.
Saruhan Ayber için
Şanslıyım. Çok şey öğrendim ondan. 70’li yıllarda bir kuşak yetişti. O yetiştirdi. Tüm Türkiye sorardı, Babıâli çok merak ederdi: Bursa’nın güçlü bir basına sahip olmasındaki sırrı çözemezlerdi. Hüdavendigâr’dan bu yana gelen bir birikim de vardı elbette ama modern gazetecilik onun döneminde atağa kalktı. Yerel basına ciddi yatırımların yapılması ve gazeteler arasında ciddi rekabetin başlaması da o döneme denk gelir.
O yine bizimle beraber yaşıyor. Ve yaşamaya devam edecek…