2 Kasım 2017 Balfour Deklarasyonu’nun 100’üncü yıldönümü.

Söz konusu Deklarasyon, Filistin toprakları üzerinde İsrail devletinin kurulmasına giden süreçte en önemli kilometre taşı. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun ifadesiyle “İsrail’in temeli”.

2 Kasım 1917’de Deklarasyonu hazırlayan ülke İngiltere. İçeriği düzenleyen ve kaleme alansa dönemin İngiltere  Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour.

Bu bir mektup aslında. Bakan Balfour tarafından, Baron Walter Rothschild’e gönderiliyor.

Sonradan tarihe Balfour Deklarasyonu adıyla geçen mektuptaki ifadeler şöyle: “Majestelerinin hükümeti Yahudi halkı için Filistin’de ulusal bir vatan oluşturulmasını olumlu görmekte olup, bu amacın gerçekleşmesi için elindeki tüm imkânları kullanacaktır.”

*

Rothschild, bu mektup için Londra Opera binasını dolduran Yahudilere seslenirken İngiltere’ye şöyle teşekkür ediyor:

“Majestelerinin hükümetine yeni bir çağ açan bir deklarasyon dolayısıyla teşekkür etmek için buradayız… Büyük güçlerden birinin deklarasyonuyla Yahudi halkı, dağılmasından sonra ilk kez gerçek bir statü kazandı.”

Ve 2 Kasım 2017’de, Majestelerin hükümeti Balfour Deklarasyonu’nun 100’üncü yıldönümü nedeniyle bir tören düzenlenmesine karar veriyor.

Başbakan Theresa May Avam Kamarası’nda törenle ilgili bilgi verirken şöyle diyor: “İsrail devletinin kurulmasında sahip olduğumuz rolden dolayı gurur duyuyoruz ve kesinlikle deklarasyonun 100’üncü yılını gururla kutlayacağız.”

*

May’in yaptığı öfkeli ama aynı zamanda kışkırtıcı bir açıklama. Tepki gösterenler mi var? Var tabii. İşte ana muhalefet olan İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn… Corbyn 100’üncü yıl yemeğine katılmayacağını bildiriyor. Niçin katılmıyor? İsrail’i protesto ediyor.

Eh, Corbyn daha önce de Filistin yanlısı çıkışlarıyla gündeme geliyor ve Tel Aviv’in tepkisini çekiyordu. O yüzden İşçi Partisi lideri İsrail’in gözünde “aşırılık” yanlısı olarak görülüyor.

Netanyahu da, İsrail’in Londra Büyükelçisi Mark Regev de, Corbyn’e “aşırı solcu” etiketi yapıştıramadıkları için “aşırılıkçı” diyorlar.

*

Doğaldır ki, Filistinliler ayağa kalkıyor, Başbakan Rami el Hamdallah İngiltere hükümetinden özür dilemesini istiyor.

Yahudiler için “İsrail’in temeli” sayılan Balfour Deklarasyonu Filistinliler için “uğursuz” bir bildiri. Hamdallah şöyle diyor:

“Bu uğursuz Balfour Deklarasyonu’nun yıldönümünün yaklaştığı şu günlerde uluslararası toplum halkımıza yapılan haksızlığa son vermek zorundadır. İngiltere’ye sorumluluğunu üstlenmesini ve halkımıza yapılan şu tarihi haksızlığı kutlamak yerine özür dilemesi çağrısında bulunuyoruz.”

*

Bu arada İngiliz kamuoyundan tepkiler de geliyor. Deklarasyon’un 100. yılını protesto edenler de var yani. Hem de lafla değil, eylemle…

6 ay önce Londra’dan yola çıkan 60 kişilik bir İngiliz grubu 11 ülkeyi geçerek bir süre önce Batı Şeria’ya ulaştı. İsrail engellemek istedi ama başaramadı.

İngiliz grubu en son El Halil kentindeki Bealdet’ül-Kadime’yi (Eski Belde) ziyaret etti. Gruptakiler, Balfour Deklarasyonu nedeniyle Filistinlilerden ülkeleri adına özür dilediler.

*

Bakalım Majestelerinin hükümetindeki üyeler, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun da katılacağı 100’üncü yıl yemeğinde yiyeceklerini rahatlıkla sindirebilecekler mi?