Ülkemizde ev hizmetlerinde çalışanlarda kayıt dışılık oldukça yüksek seviyelerde. Bu durumun önüne geçmek adına SGK tarafından kolay işverenlik uygulaması devreye sokuldu. Ancak sorunun maddi boyutu pek aşılamadı.

5510 sayılı kanunun ek 9’uncu maddesi uygulamasında; ev içerisinde yaşayanlar tarafından yapılabilecek temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması “ev hizmeti”, aralarında aile bağı olup olmadığına bakılmaksızın bireylerin içinde yaşadığı yapı ile bu yapının garaj, depo ve bahçe gibi bölüm ve eklentileri de “ev” olarak dikkate alınıyor. Çocuk, yaşlı veya özel bakım işi nedeniyle ev hizmeti kapsamında sigortalı sayılanların bu işi kendi evinde ya da hastanede yapmaları halinde sigortalıların çalıştığı yerler ise evin bölüm ve eklentisi olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, ev içinde yaşayanları evden alarak alışverişe, gezmeye götüren, boş zamanını evin bölüm ve eklentilerinde geçiren şoförlük hizmeti ev hizmeti sayılıyor.

Bilindiği üzere ev hizmetlerinde çalışanlar ay içerisinde 10 günden az veya 10 gün ve daha fazla çalışmalarına göre farklı farklı yükümlülüklerle karşı karşıya kalıyorlar. Dolayısıyla ödenecek prim tutarı da değişiyor.

Ev Hizmetlerinde Aynı Kişi Yanında ayda 10 Gün ve Daha Fazla Çalışma

Ev hizmetlerinde işveren yanında ayda 10 gün ve daha fazla süreyle çalışanlar, 5510 sayılı kanunun ek 9’uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince 4/a kapsamındaki sigortalılara sağlanan haklardan aynı şekilde yararlanıyorlar.

Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle sigortalı çalıştıran işverenlerin kayıtları T.C. kimlik numarası ile takip ediliyor ve işveren için işyeri numarası oluşturulmuyor. İşyeri tescili “Entegre Tescil (4/a)” Programının içinde yer alan “Ev Hizmetlerinde Çalışanlar – 10 Günden Fazla İşveren Tescil İşlemleri” menüsünden yapılıyor. Ayrıca ek 9’uncu madde kapsamında ayda 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıranlar için e-Bildirge şifresi üretilmiyor ve bildirgedeki çalışma gün sayısı ve prime esas günlük kazanç beyanına göre prim tahakkukları gerçekleştiriliyor.

Bu kişilerde prime esas kazanç beyanı prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak üzere işverenin sigortalıya ödediği brüt ücrete göre belirleniyor. İşverenler sigortalı ile ilgili herhangi bir değişiklik olmadığı sürece, sigortalı için yaptıkları bildirime göre adlarına tahakkuk edecek sigorta primlerini sigortalı çalıştırdıkları ayı takip eden ayın sonuna kadar SGK’ya ödüyorlar.

Ayda 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalılığı olanların % 34,5 oranındaki primleri gerçek kişi işverenler tarafından ödeniyor. Bu primin % 20’si uzun vadeli sigorta kolları, % 12,5’i genel sağlık sigortası, % 2’si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primi olup ayrıca 4447 sayılı kanuna göre % 3 oranında işsizlik sigortası primi de ödeniyor. Sigortalının ücretinden kesilecek prim oranı diğer sigortalılarda olduğu gibi % 9 uzun vade sigorta kolları, % 5 genel sağlık sigortası, % 1 işsizlik sigortası primi olmak üzere % 15’tir.

Peki 2022 yılında bu kişiler için ödenmesi gereken prim tutarı ne kadar olacak?

Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıran işverenin sigortalı ve işveren hissesi ile işsizlik sigortası primi dahil (5510 sayılı kanunun 81’inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi ile ikinci fıkrası, 4447 sayılı Kanunun 50’nci ve geçici 10’uncu maddeleri teşviklerinden yararlananlar için yapılan indirimler hesaplamaya dahil edilmemiştir.),

– 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar

– Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 166,80 x 10 x % 37,5 = 625,50 TL

– Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 166,80 x 30 x % 37,5 = 1.876,50 TL

– 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında günlük kazanç üst sınırına göre ödeyecekleri tutar

– Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 1.251,00 x 10 x % 37,5 =4.691,25 TL

– Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 1.251,00 x 30 x % 37,5 =14.073,75 TL

olacaktır.

Ev Hizmetlerinde Aynı Kişi Yanında ayda 10 Günden Az Çalışma

5510 sayılı kanunun ek 9’uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılıyorlar. Bu şekilde sigortalı çalıştıranlar 10 güne kadar çalıştırdıkları sigortalılar nedeniyle işveren sayılmıyorlar ve bu kapsamda sigortalı çalıştırdıkları her gün için prime esas günlük kazanç alt sınırının % 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödüyorlar. 10 günden az çalışmanın tespitinde günlük 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 gün olarak kabul ediliyor ve 10 günden az çalışılan süreler birbirini takip eden günler olabileceği gibi ayın farklı günleri de olabiliyor.

10 günden az sigortalı çalıştıranların iş kazası ve meslek hastalığı yönünden yapacakları bildirim sonucunda sigortalılar için ayrıca % 32,5 oranında uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi tescili de oluşturuluyor ve bu tescil için herhangi bir müracaat alınmıyor, tescil ve tahakkuk kaydı kurumca elektronik ortamda oluşturuluyor.

2022 yılında  bu kişiler için ödenmesi gereken prim tutarı ne kadar olacak?

2022 yılında bu kişiler için ödenmesi gereken prim tutarı ne kadar olacak?

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların ödeyecekleri iş kazası ve meslek hastalığı primi,

– 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar

– Ayda 1 gün sigortalı çalıştıranlar için 166,80 x % 2 =3,34 TL

– Ayda 9 gün sigortalı çalıştıranlar için 3,34 x 9 =30,06 TL

Ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az sigortalı çalışanların ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası primi,

– 1/1/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar

– 166,80 x 30 x % 32,5 = 1.626,30 TL

olacaktır.