Çalışma hayatında mobbing çok önemli bir problem… İşçiler uğradıkları mobbing ile nasıl mücadele edeceklerini ve nereye başvuracaklarını pek bilmiyor.

Okurlarımızdan Güler Hanım gönderdiği e-postada işvereniyle ilgili bir sıkıntısından bahsediyor. Güler Hanım yaklaşık 3 yıldır ünlü bir giyim mağazasında çalıştığını, işvereninin kendisini istifaya zorlamak için sürekli olarak mobbing uyguladığını, bunun üzerine de işvereni ALO 170 ile Çalışma Bakanlığı’na şikâyet ettiğini, ancak işverenin şikâyeti öğrendiğini söylüyor ve bu sebeple kendisini işten atıp atamayacağını soruyor.

Mobbing Nedir?

Güler Hanım e-postasında işveren tarafından nasıl bir davranışa maruz kaldığını yazmamış. Bu sebeple olayın mobbing olup olmadığı hususunda bir şey söyleyemeyeceğim. Ancak kısaca ifade etmek gerekirse, işyerinde bir kişi ya da grubu hedef alan kişi ya da kişiler tarafından süreklilik arz eden ve insanı yıpratma amacı taşıyan birtakım bilinçli, sistematik davranışların yöneltilmesi ile gerçekleşen sürece mobbing adı veriliyor. Yani yöneltilen davranışın sürekli olması en önemli unsur.

Bunun yanı sıra uygulamada, kabalık, terfi edememe, kavga, çatışma vb. bir veya birkaç defa meydana gelen, rastgele ve genel tavır halindeki eylemler mobbing olarak kabul edilmiyor.

İşten Çıkarmada Kurallar Var

Öncelikle belirtelim ki işveren eğer işyerinde 30’dan fazla işçi çalıştırıyorsa işçilerini keyfine göre işten çıkartamaz. Bu durumda işveren işçisini işten çıkarırken mutlaka geçerli bir sebep öne sürmelidir. Yoksa işçi açacağı işe iade davasıyla tekrar işine dönebilir. İşe iade davasına karşın işveren işçiyi işe başlatmazsa işçiye 8 aylık ücretine kadar tazminat ödemek zorunda kalabilir.

Bunun yanı sıra istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenmiyor. Zaten mobbingin temel amaçlarından birisi işçiyi istifa etmeye zorlayıp kıdem tazminatı yükünden kurtulmak. Bu sebeple işçilerin kıdem tazminatı haklarını düşünüp ona göre hareket etmelerinde fayda var.

Ayrıca işçinin mobbinge uğradığı iddiasıyla işten ayrılıp bunu ispat etmesi halinde istifa durumunda dahi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Çünkü böyle bir durumda işverenin iyi niyet kurallarına aykırı hareketi söz konusudur. Tabii burada önemli olan husus işçinin mobbinge uğradığını belgeler veya tanık ifadeleriyle ispat edebilmesidir.

Haksız Şikâyet de İşçiyi Yakar

Tabii bahsettiğimiz hususlar işverenin kötü niyetle işçiyi işten çıkarması ile ilgili. Şayet işçi ortada herhangi bir neden yokken, sadece işvereni zor durumda bırakmak, itibarını sarsmak için bazı makamlara asılsız şikâyet veya ihbarlarda bulunursa işveren işçiyi derhal işten çıkartabilir. Bu durumda işçi işverenden kıdem tazminatı dahi alamaz.

İşveren Kötü Niyet Tazminatı Öder

Eğer işyerinde 30’dan az işçi çalışıyorsa işveren ihbar sürelerine uyarak işçisini geçerli bir sebep göstermeksizin işten çıkartabilir. Ancak çıkarma nedeni Güler Hanım’ın sorusunda belirttiği gibi mobbing için yaptığı şikâyet ise işveren kötü niyet tazminatı öder. İşçi açacağı dava ile bu durumu kanıtlarsa kötü niyet tazminatını işverenden alır.

Ayrıca işveren işçiyi işten çıkaracağını önceden bildirmemişse kötü niyet tazminatının yanında ihbar tazminatı da öder.