Bir yıl önce Kiev’i bir hafta içerisinde ele geçireceğine inanan Rusya bugün başkent Moskova etrafında güvenlik önlemleri almaya başladı.
Ukrayna savaşı Rusya için girmek zorunda olduğu bir savaş haline dönüştü. İnce diploması ve akıllı siyaset yoluyla belki çözebilirdi ancak başarılamadı. Ruslar Ukrayna’ya savaş ilan etti.
Amerika ve İngiltere’nin büyük desteği ile Ukrayna ordusu Rusların ilerleyişini durdurdu. Rusya ekonomik ve insan gücü olarak büyük zayiat aldı. Her gün yüzlerce Rus askeri hayatını kaybetti.
Ukrayna savaşı şu anda demoklesin kılıcı gibi Rusya’nın üzerinde sallanıyor. Ne kazanıyorlar ne kaybediyorlar. Savaşı bitiremiyor, ilerleyemiyor, geri çekilemiyor.
Öyle bir hal aldı ki Rusların enerjisini emen bir kara deliğe dönüştü. Ukrayna halkı da normal hayatına dönmek istiyor ama savaşmaktan geri duramıyor.
Irak ile İran da 8 yıl boyunca savaşmışlar ve birbirlerinin gücünü kırmışlardı. Aradan geçen süre sonunda Amerika Irak’ı işgal etti.
Rus ordusunun dünyanın en güçlü ikinci ordu olması, Putin’in özgül ağırlığını artıran en büyük husustu. Ancak Ukrayna karşısındaki başarısızlık Rusların tüm dünyada itibar kaybı yaşamasına neden oldu.
Rusya’nın paralı asker gücü olan Wagner; Suriye, Libya ve Ukrayna’da çetin çatışmalara girdi. Sokak savaşları konusunda uzmanlaştı. En riskli coğrafyalarda savaştı. İşin sonunda oklarını Rusya’ya çevirdi ve Rus ordusu ile savaşmaya başladı.
Milli savunma bakanı ve genelkurmay başkanını hedef aldığını söylemesine karşın esas hedefin Putin olduğu muhakkaktı. Nasıl ki Sedat Peker ‘Tayyip Abi’ diyerek Erdoğan’ı sevdiğini söylemesine rağmen Erdoğan’ın etrafındaki herkesi yaylım ateşine tuttuysa Wagner de aynı şekilde Putin’i sevdiğini söyleyerek Putin’e dolaylı olarak saldırıya geçti.
Wagner ve Rus ordusu arasındaki savaştan kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan Putin ile görüşerek desteğini ifade etti. İşin suhuletle çözülmesini istediğini belirtti. Nitekim aynı şekilde oldu.
Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’nun araya girmesi ile şartlar sağlandı ve Wagner ilerleyişini durdurdu.
Peki bu olaylar neden oldu?
En önemli nedeni Rusya’nın Ukrayna’da aldığı yenilgi. Eğer Putin Ukrayna savaşından istediği sonucu almış olsaydı bugün Wagner’e karşı bu duruma düşmezdi. İkinci önemli husus paralı askerler tehlikelidir. Para için savaşan insanlar yarın daha çok parayı gördüğü an farklı bir amaç için savaşabilir. Vatan sevgisi ile bezenmeyen askerlik kısa sürede avantaj gibi gözükse de uzun sürede zarar verir.
Diğer husus ise Putin’in Ukrayna savaşı öncesi diplomasiyi önemsememesi oldu. Kırım’ı aldığı gibi koskoca bir ülkeyi alabileceğini düşündü. Tüm dünyadan izole edilecek kadar yalnızlaştı. Diplomasiyi önemsemeden savaşı kazansaydı yine problem olmazdı ancak kaybettiği zaman tutunacak dalı kalmadı. Böylelikle zayıfladı. Putin çok güçlü bir lider olduğu için ona yaklaşmak için hoşuna gidecek cümleleri söyleyen insan sayısı çok olur. Bu sadece Rusya ve Putin için değil tüm insanlar için böyledir. Güçlü liderlerin etrafında rahatlıkla eleştiri yapacak insan sayısı azalır. Hal böyle olunca yanlış bilgiler ile yanlış sonuçlar alınır. Putin’in Ukrayna’yı çok kısa sürede ele geçireceğine inanması önüne gelen yanlış raporlardan kaynaklandığını düşünüyorum. Eğer bu hale geleceğini bilseydi Ukrayna’ya saldırmaz ve savaşı başlatmazdı. Başka bir yoldan çözmeye çalışırdı.
Nitekim aynı hataları biz de yaşadık. 2011-2012 yılında güçlü siyasi ve ekonomik ortam nedeniyle dostlarımızla kavga ettik. Ekonomimiz kötü etkilendi. Aradan geçen 10 yıl sonra tekrar barışmaya ve arayı düzeltmeye çalışıyoruz.
İnsanlar en güçlü olduklarını hissettikleri zaman en büyük hatalarını yaparlar. Putin kendini çok güçlü olduğunu hissettiği zaman hayatındaki en büyük hatayı yaptı. Rusya’yı gün be gün geriye götürüyor. Ancak Rusların ilginç bir tarihi var.
1945’te Hitler tarafından işgal edilmekten zor kurtulan Sovyetler 1 yıl sonra dünyanın en güçlü iki devletinden birisi haline geldi. Bugün yaşananlar kimseyi tam olarak aldatması. Hiç belli olmaz. İki yıldır yokuş aşağı giden Ruslar uygun ortamı buldukları zaman tekrar çok güçlü biçimde ayağa kalkabilir.
Ukrayna savaşı başlarken Rusların kesin kazanacağına yönelik inanç vardı. Şimdi de Rusya’nın çok geride kalacağına yönelik bir inanç var. İkisi de yanlış. Rusya Ukrayna’da kazanmış olsaydı önünde kimse duramayacak bir güce ulaşabilirdi. Zayıfladı ancak hala güçlü. Önümüzdeki sürece göre Rusya’nın ileri ya da geri gidip gitmeyeceği belli olacak.