Emekli olmak isteyen vatandaşların sorunları bir hayli fazla, bu yazımda bazı sorunlara değinmek istiyorum. Emekli olmak isteyenlerin sorunları kendilerinden istenen 3 şarta bağlı olarak değişmektedir. Emeklilikte “prim gün sayısı’’, “sigortalılık süresi’’, “yaş’’ şartı istenmektedir. Bunlardan herhangi birinin tamamlanmaması durumunda emekli olunamıyor. Ülkemizin gerçeklerini görerek vatandaşların sorunlarının çözüme kavuşması için ben de “Halkın Sosyal Güvenlik Uzmanı’’ olarak son dönemlerde vatandaşların beklentilerine çözüm bulunması temennisi ile sizlerle paylaşmak istiyorum.

PRİM GÜN SAYISI EKSİK OLANLAR:

Emekli olacakların en büyük sorunlarından bir tanesi prim gününü tamamlayamadıkları için yaşını ve sigortalılık süresini doldurduğu halde emekli olamamasıdır. Prim günü eksik olan kadınlara ve erkeklere çeşitli borçlanma hakları verilmiştir. Bunlar askerlik borçlanması, memurlarda aylıksız izin süreleri, sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri, sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri, grev ve lokavtta geçen süreleri, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri, seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri süreleri, 4857 sayılı kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri, yurtdışı borçlanmaları, doğum borçlanmalarıdır,

Fakat bu konularda borçlanma hakkından yararlanamayan, prim gün sayısı eksik olan ve emekli olamayanların en büyük beklentileri kendilerine belirli bir süre borçlanma hakkının verilmesidir. Bu durumda olan kişilere son çıkartılan torba yasada böyle bir hakkın verilebileceği sıkça gündeme gelmişti fakat yasada prim günü eksik olanlara borçlanma hakkı verilmedi. Ülkemizde kayıt dışı çalışmanın yaygın olduğu bilinen bir gerçek, çalıştığı halde SGK’ya bildirilmeyen kişilere devlet el uzatmalı ve prim günü eksik olanlara en az 5 yıl (1800 gün) borçlanma hakkı verilmelidir.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR:

Emekli olacakların bir başka sorunu da 1999 yılında değişen yasayla kademeli olarak yaş şartının kadınlarda 58 erkeklerde 60 yaşına kadar çıkartılması oldu. İlk işe girerken emekli olacağı tarihte değil de 1999 yılında 4447 sayılı yasayla değişen sisteme göre emekli olmak zorunda bırakılan yüz binlerce kişiye yasal bir düzenleme yapılmalı ve hak etmiş oldukları emeklilik hakkı verilmelidir.

SİGORTALILIK SÜRESİNİ TAMAMLAYAMAYANLAR:

Emekli olacak kadınlar 20, erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladıklarında diğer şartlar da uygunsa emekli olabiliyorlar. Bu durumda ilk işe stajyer ve çırak olarak başlayanlar emeklilikte hayal kırıklığına uğramaktadır. Hem yaş şartına takılan stajyer ve çıraklar hem de sigortalılık süresini doldurmada büyük sorunlar yaşamaktadırlar. Stajyerlerin ve çırakların ilk işe başlama tarihleri emeklilikte maalesef işe başlama tarihi olarak kabul edilmiyor bu durumda olan binlerce kişinin sorununu da yetkililerin görmesi gerekiyor. Stajyerlerin ve çırakların işe başlama tarihi emeklilikte işe başlama olarak kabul edilmelidir.

SORU CEVAP

Özgür Bey, 1988 yılından bu yana İsveç’te yaşıyorum. 01.04.1968 doğumluyum. 1.4.1992 yılında Türkiye’den isteğe bağlı prim ödedim. İsveç’te hastalığımdan dolayı emekli oldum.Türkiye’den de emekli olabilir miyim?

Semiha

Semiha Hanım siz 5225 prim günü ile Türkiye’den hemen emekli olabilirsiniz. Türkiye’den kaç gün çalışmanız var ise 5225 günden düşün geriye kalan için günlük 12,8TL’ den borçlanma yapın ve emekli olun.

BİLGİ

EMEKLİ OLUP ÇALIŞANLAR AGİ’DEN YARARLANABİLİRLER

 

Emekli olup Sosyal Güvenlik Destek Primi ile çalışanlar asgari geçim indiriminden (AGİ) faydalanırlar. Emeklilere AGİ yok ama emekli olup da SGDP ile çalışanlara AGİ var. Hiçbir yerde çalışmayan emekliler AGİ’den yararlanamazlar. SSK, Bağ-Kur ve TC Emekli Sandığı ile özel banka-borsa sandıklarından emekli olup da işçi olarak işe girip ister normal prim isterse de SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışanlara işyerlerinden aldıkları ücretlere göre AGİ ödenecek.