Sivas’ın kuzeyinde Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun’un Çarşamba ilçesinden Karadeniz’e dökülen 418 kilometre uzunluğundaki Yeşilırmak Nehri’nde yaşayan İsrail sazanı, yılda 9’u bulan üreme dönemleri ile nehirde baskın tür haline geldi. Tatlı sulardaki doğal fauna balıkların yumurtaları ile beslenen sazan türü, nesli tükenme tehlikesi altındaki doğal balık türlerini yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktı.

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi’nde öğretim görevlisi Prof. Dr. Nazmi Polat, göl, gölet ve akarsu gibi iç sulardaki balık faunasında büyük değişiklikler meydana geldiğini belirterek havuz balığı olarak bilinen İsrail sazanın bu alanlarda baskın tür haline geldiğini söyledi. Tüketilmeyen balığın, diğer balık türlerinin sayısının artmasına engel olduğunu belirten Prof. Dr. Polat, “Yeşilırmak Nehri’nde artık bu balık baskın tür haline geldi. Normal tatlı su balıkları yılda bir kez ürerken, İsrail sazanı ise 6- 7, bazen 9 defa üreme yapıyor. Ondan öte bu balık, tatlı sulardaki doğal fauna balıkların yumurtaları ile besleniyor. Bu balık, ekolojik ortama çok kolay uyum sağlayabilen, çok değişik habitatlarda rahatlıkla yaşayabilen; sıcak, soğuk, kirli, akarsu ve durgun suda yaşayabilen, çok fazla üretme yeteneğinde olan bir balık türü” dedi.

‘DOĞAL TÜRLER ORTADAN KALKABİLİR’

Ekolojik sistemde yok olan her bir halkanın bir gün insanları etkileyeceğini ve sıranın bir gün insana geleceğinin unutulmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Polat, “Debisi oldukça yüksek olan Yeşilırmak’ta bile istilacı türler baskın hale geldi ise çok acil bir şekilde tedbir alıp, istilacı türler ile ilgili çözüm uygulamalarına başlamamız gerekir. Yoksa doğal türlerimiz ortadan kalkması gibi bir sonuçla karşılaşırız. Kaybolan, nesli tükenen hiçbir türü tekrar doğal hayata kazandırmak kolay bir iş değildir. Geçen yıl yaptığımız çalışmalarda Yeşilırmak’ın hemen hemen tüm kolların en fazla rastlanılan tür İsrail sazanı olmuştur. 2005 yılında yapılan bir çalışmada sadece birkaç yerde bulunan bu balık türü, şu anda neredeyse bütün iç sularda baskın tür haline gelmiştir. Çok acil olarak bu istilacı türlerin popülasyondan çekilmesi gerekir” diye konuştu. 

İsrail sazanı