Blinken, dün yaptığı açıklamada Tahran yönetiminin nükleer programını sınırlandırmayla ilgili süreçte sorumlu davranmadığını ileri sürerek, şunları söyledi:

“İran’ın nükleer programını sürdürme yönündeki faaliyetleri son derece istikrarsızlaştırıcı bir unsur oluşturuyor. Bu, sadece bölgedeki değil, bölge dışındaki ülkelerin de güvenliğini riske atmaktadır.”

ABD Dışişleri Bakanı, İran’ın nükleer silah geliştirmesine asla izin vermeyeceklerini belirterek, süreci diplomatik yollardan sürdürmek istediklerini ifade etti.

Blinken’ın açıklamaları, Tahran yönetiminin İran’daki nükleer tesislerde inceleme yapan Birleşmiş Milletler’e bağlı (BM) Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan (UAEA) bazı görevlilerin izinlerini 16 Eylül’de iptal etmesinin ardından geldi.

UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi de kararı kınayarak İran’ın ajansla işbirliğini sürdürmesi gerektiğini söylemişti.

Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, İran’ın yapıcı ortak çalışmalara açık olduğunu fakat Batı’nın UAEA’yı “kendi amaçları doğrultusunda kötüye kullandığını” savunmuştu.

UAEA müfettişleri, martta İran’daki bazı tesislerde yüzde 83,7’ye varan saflıkta uranyum zenginleştirdiğini öne sürmüştü. Tahran yönetimiyse iddiaları yalanlamıştı.

Washington, nükleer anlaşmasından çekilmişti

İran ve BMGK daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin ve Birleşik Krallık arasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinde, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme izni verilmişti. KOEP’te Almanya ve Fransa da yer almıştı.

Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump’ın kararıyla Washington, 2018’te anlaşmadan tek taraflı çekilmiş, Tahran da taahhütlerini yerine getirmeyeceğini bildirmişti.

Ayrıca İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade’nin Kasım 2020’de öldürülmesi de Tahran’ın nükleer programına ilişkin daha radikal kararlar almasının önünü açtı.

Aynı yıl çıkarılan yasayla önce yüzde 20 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum üretildi. Kısa süre sonra bu oran, yüzde 60 seviyesine yükseltildi. Atom bombası yapımı içinse yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ihtiyaç duyuluyor.

“Reisi’nin ekibi muhabire saldırdı”

Öte yandan Farsça yayın yapan ABD merkezli televizyon kanalı Iran International, muhabirlerinden Kian Amani’nin İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ekibi tarafından New York’ta saldırıya uğradığını öne sürdü.

Haberde, Amani’nin çarşamba günü şehirdeki Millenium Hilton’dan ayrılan Reisi’nin ekibinin görüntülerini çekmeye çalışırken saldırıya uğradığı savunuldu.

CNN, İran Dışişleri Bakanlığı’nın olayla ilgili yorum talebine yanıt vermediğini aktardı. Reisi, BM’nin 78’inci Kurul Toplantısı’na katılmak için ABD’ye gitmişti.

Öte yandan Washington’ın İran Özel Temsilcisi Abram Paley, X’ten yaptığı paylaşımda “Böyle bir davranış kabul edilemez” diyerek gazeteciye saldırılmasına tepki gösterdi.