Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) tarafından Ankara JW Marriott Hotel’de düzenlenen 7’nci OSB Enerji Zirvesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü’nün katılımıyla başladı.

Varank, burada yaptığı konuşmada, Kasım 2019’a ilişkin sanayi üretim verilerini değerlendirdi.

Sanayi üretiminin Kasım 2019’da yıllık bazda yüzde 5,1 yükseldiğini hatırlatan Varank, şöyle konuştu:

“Sanayi üretiminde geçen sene eylülden itibaren başlayan pozitif trend, daha güçlü bir şekilde devam ediyor. Büyümenin öncü göstergelerinde canlanmayı zaten görüyorduk. İmalat sanayi siparişleri, kapasite kullanım oranı ve ekonomik güven endeksi artıyor, faizler düşüyor, enflasyon hedefin de altında gerçekleşti, ülke risk primimiz azalıyor. Bu sene inşallah çok daha güçlü bir büyümeyi yakalamış olacağız. Bu büyümenin temelinde de yatırımlar olacak. Bu yatırımlar vatandaşımıza, gençlerimize yeni iş kapıları açacak. Canlanan büyümeyi orta ve uzun vadeye de yayarak, 2023’e sanayi ve teknolojide söz sahibi bir ülke olarak gireceğiz.”

Sanayinin enerji talebi 17 yılda 2 kattan fazla arttı

Varank, bugüne kadar tüzel kişilik kazandırılan 315 organize sanayi bölgesinde (OSB) yaklaşık 2 milyon kişinin istihdam edildiği bilgisini vererek, sanayinin büyümesiyle enerjiye olan talebin de arttığını söyledi.

Türk sanayisinin enerji talebinin 17 senede 2 kattan fazla arttığına dikkati çeken Varank, bu artışın gelecekte de hızla devam edeceğini, enerjinin yoğun olarak kullanıldığı sanayi kollarında iyileştirmeler yapmanın önem kazandığını dile getirdi.

4 yeni model fabrika yolda

Varank, Bakanlık olarak sanayinin, kaynaklarını daha verimli kullanacak şekilde büyümesini sağlayacak stratejik adımlar attığına işaret ederek, sanayicilerin yalın üretimi ve dijital dönüşümü uygulamalı olarak öğrenmesi için “model fabrikalar” kurduklarını bildirdi.

Ankara ve Bursa’da faaliyet gösteren model fabrikalar bulunduğunu anımsatan Varank, “Bu sene Gaziantep, Mersin, Konya ve Kayseri’de yeni merkezlerimizi açacağız. Halihazırda bu 4 ilimizde makine ve ekipman alım süreçleri devam ediyor. Ayrıca bu merkezlerde görev yapacak mühendis ve uzmanların eğitimine de şimdiden başladık. Yılın ilk yarısında, buralarda örnek yalın üretim uygulamalarına başlamayı planlıyoruz.” diye konuştu.

Dünya Bankası ile “Yeşil OSB” çalışması

Varank, sanayinin çevreci dönüşümü için de “Yeşil OSB” vizyonuyla çalıştıklarını ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:

“OSB’leri, çıktıların girdiye dönüştüğü, enerjisini kendi karşılayan, kaynak verimliliği yüksek, eko-endüstriyel parklara dönüştürmek istiyoruz. Bu proje kapsamında Dünya Bankası ile beraber çalışıyoruz. İlk aşamada Ankara, Adana, Bursa ve İzmir’den birer OSB ile başladık. Kaynak verimliliği, endüstriyel simbiyoz ve yeşil altyapı konularında analiz çalışmalarını tamamladık. Temel eksiklikleri belirleyip, her bir OSB için eylem planları hazırladık. Ayrıca tüm Türkiye geneli için de bir ‘Yeşil OSB’ çerçevesi oluşturduk. Şu an projenin ikinci aşaması yani uygulama safhasını yürütüyoruz.”

Enerji verimli motorları teşvik edecek proje başlıyor

Türkiye’de net elektrik tüketiminin yüzde 47’sinin sanayi sektörüne ait olduğunu aktaran Varank, buna karşın sanayide kullanılan elektrik motorlarının yüzde 90’ının verimsiz olduğunu bildirdi.

Varank, bu motorların daha yüksek teknolojili ve daha verimli yeni motorlarla değiştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Bu dönüşümü gerçekleştirebilirsek, imalat sanayisi elektrik tüketiminde kayda değer bir düşüş yakalayacağız. Bakanlık olarak, OSB’ler, OSBÜK ve KOSGEB’in katkılarıyla 7 ildeki 7 OSB’de pilot projemizi başlatıyoruz. Türkiye’de KOBİ’lerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi (TEVMOT) Projesi, Gebze, İzmir-Kemalpaşa, Antalya, Uşak, Adana-Hacı Sabancı, Bursa ve Ankara Sanayi Odası 1. OSB’yi kapsayacak. Biz burada KOSGEB’in İşletme Geliştirme Desteği ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Fonu şemsiyesinde bir finansman mekanizmasını da kurguladık. Bu sayede sanayiciler, doğrudan finansal ve teknik desteğe erişebilecekler. 2 senede yaklaşık 10 milyon liralık bir kaynak bu iş için kullanılacak.”

Verimli motorlara hibe desteği

Sistemin nasıl işleyeceğine ilişkin de bilgi veren Varank, ilk aşamada konunun uzmanı danışmanlardan oluşan bir ekibin belirlenen OSB’lerdeki tesislerin detaylı enerji etüdünü yapacağını, verimsizliğin tespit edilmesi ve çözümünün söz konusu tesisteki elektrik motorlarının dönüşümü olması durumunda bunun sanayiciye teklif edileceğini anlattı.

Bakan Varank, şöyle devam etti:

“Diyelim ki bu dönüşüm için kullanılacak motorların maliyeti 100 bin lira. İşte bu 100 bin liranın yüzde 60’ını yani 60 bin lirasını biz sanayicilerimize hibe olarak vereceğiz. Yani sanayicinin cebinden bu iş için sadece 40 bin lira çıkmış olacak. Eğer alacağınız enerji verimli motorlar ‘Yerli Malı’ belgesine sahipse bu sefer 100 bin liranın yüzde 75’ini hibe olarak vereceğiz. Yani yerli malını tercih ederseniz, cebinizden sadece 25 bin lira ödemiş olacaksınız. İlk uygulamaya inşallah önümüzdeki hafta başlıyoruz. ASO 1. OSB’deki arkadaşlarımızla çerçeve protokolünü imzalayacak ve bu projeyi başlatacağız. Şubat ayı içinde de Gebze, Bursa, Uşak ve Antalya OSB’lerden seçilecek firmalarla yolumuza devam edeceğiz.”

Sanayinin elektrik faturasında tasarruf hedefi

Pilot projeyle sanayide elektrik motorlarının verimliliğiyle ilgili farkındalık oluşturmak ve firmaları harekete geçirmek istediklerini belirten Varank, projenin planlandığı gibi ilerlemesi halinde hem sanayide enerji tasarrufuyla firmaların rekabet gücünün artırılacağını hem de yerli elektrik motorları sektöründe büyük bir ölçek oluşturacağını dile getirdi.

Bakan Varank, “Yapılan bir analize göre, sanayimizdeki verimsiz motorların tamamının yenilenmesi durumunda 27 milyar liralık bir değişim maliyeti ortaya çıkıyor ama eğer bu değişim yapılırsa sanayinin toplam elektrik faturasında yılda 24 milyar liralık bir tasarruf olabiliyor. Neticede işletmelerin yapacağı böyle bir yatırım kendini 2 yıldan daha kısa bir sürede amorti edecek.” ifadelerini kullandı.

Ticaret Bakanlığı ile de ithal motorların verimliliğin daha sıkı denetlenmesine ilişkin bir çalışma başlattıklarını aktaran Varank, “Türkiye’yi verimsiz motorlar cenneti olmaktan kurtarmamız lazım. Türkiye’de en verimli motorlarla en iyi sanayiyi oluşturmamız lazım.” değerlendirmesinde bulundu.

Yeni mevzuat çalışmaları

Bakanlık olarak 2020 yılı Yatırım Programı’na 21 yeni OSB projesi teklif ettiklerini vurgulayan Varank, böylece toplam sayının 92 OSB’ye ulaştığını, bu sene ayrıca 10 bin kişiye istihdam imkanı oluşturacak 7 OSB’yi daha tamamlayarak sanayicilerin hizmetine sunacaklarını bildirdi.

Varank, OSB’lerin daha yatırımcı dostu olması ve keyfi uygulamaların engellenmesi için geçen sene kritik düzenlemeler hayata geçirdiklerini anımsatarak, gelecek dönemde de yeni mevzuat değişikliklerinin gündemlerinde olduğunu, OSB Kanunu üzerinde teknik çalışmalara başladıklarını ve OSB’lerin altyapı çalışmalarına katkı sunmaya devam edeceklerini söyledi.

Enerji fiyatları için “ulusal tarife” talebi

Memiş Kütükcü de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TOBB ve OSBÜK olarak OSB’lerde enerji verimliliği konusunda 12 Şubat’ta Ankara’da eğitimlere başlayacaklarını bildirdi.

OSB’lerin enerji konusunda yaşadığı sorunlara ve taleplerine değinen Kütükcü, şunları kaydetti:

“Enerji fiyatlarında yaşanan artış sanayicilerimizi zorluyor. Türk sanayisi olarak enerjide öngörülebilir ve rekabetçi bir fiyat tarifesi talep ediyoruz. Enerji fiyatlarında meydana gelen dalgalanmaların giderilebilmesi için de Ulusal Tarife benzeri, 3 aylık, 6 aylık periyotlarda sabit fiyat belirlenmesi, oluşacak artı veya eksi yönlü farkların bir sonraki dönemde düzeltme yapılarak uygulanması veya doğal gaz tarife yapısı benzeri OSB tarifesinin tarife tablolarında yer almasını talep ediyoruz.”

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mustafa Elitaş da sanayileşmenin önündeki engelleri kaldırmak, maliyetleri düşürmek ve verimliliği artırmak için çalışacaklarını söyledi.

AA