Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi ve Gazi Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hasan Tezer, DHA’ya yaptığı açıklamada İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya’da görülen mutasyonların tüm dünyada sorun teşkil etmeye başladığını ve nisan ayının sonuna kadar mutasyonlu virüsün Avrupa’da baskın tip olacağını kaydetti. Tezer, “Ülkemizde de Sağlık Bakanlığının verisine göre 400 civarında insanın mutasyonlu virüs ile enfekte olduğunu, Güney Afrika ve İngiltere varyantlarının olduğunu biliyoruz. Ülkemize has mutasyonların olduğunu da biliyoruz; ama ülkemizdeki varyantlarının nasıl etki edeceğini bilmiyoruz. Ama dünyada İngiltere varyantının mutasyonunun daha kolay hücreye yapıştığını daha çok enfeksiyon geliştirdiğini ve daha düşük miktarda virüs yüküyle enfeksiyon geliştirdiğini biliyoruz. Ancak Güney Afrika ve Brezilya mutasyonları aynı mutasyona sahip olsa da ek başka mutasyonlar da gösteriyor. Bu mutasyonlarda aşı ya da doğal hastalık geçirseniz de oluşan antikorlarda nötralizasyonu tam istediğimiz şekilde gerçekleştiremiyor. Bu da aşı ve doğal enfeksiyon sonrası belki tekrar hastalanmanıza sebep olabilecek bir hadise. Bunların bizi endişe edici duruma getirmemesi için uygulayacağımız kurallar çok önemli. Maske, mesafe ve hijyen beraberinde aşılamaların hızlı bir şekilde yapılması gerekiyor” dedi.

‘BUNDAN SONRA VAKA SAYILARI ARTABİLİR’

Bundan sonra vaka sayılarının artabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Tezer, “Çünkü Avrupa’da vaka sayıları artıyor. ‘Mutasyonunlu virüs ülkemizi etkileyecek mi etkilemeyecek mi’ şubat ayının ortasından sonra göreceğiz. Hesaplara, verilere göre öngörü bu. Bu verilerle birlikte çok yakın bir zamanda her ilin kendi sayısı açıklanacak, her hafta ve her il kendi vaka sayısına göre, istenilen vaka sayısına göre hedeflenen kısıtlamaları lokantalarla ilgili restoranlarla ilgili durum değerlendirmesi yapacak. Bugün itibarıyla bunlarla ilgili yorum yapmak çok kolay değil. Ülkemizde de mutasyonlu virüsler artıyor ve bunlar çok daha kolay yayılıyor. Bizim burada çok dikkatli adımlar atmamız gerekiyor. Ülkemizde bölge bölge vaka sayıları değişiyor. Bazı bölgelerde çok az varken, bazı bölgelerde fazla sayıda olabiliyor. Bunda coğrafi yapı, sosyal yapı, yaşam biçimi, her şeyin etkili olduğunu biliyoruz. O yüzden il il değerlendirmenin il pandemi kurulları tarafından yapılması doğru bir yaklaşım olacaktır” diye konuştu.

‘BU VİRÜS HER AY 1-2 KEZ MUTASYONA UĞRUYOR’

Prof. Dr. Tezer, koronavirüs salgının gelişmesinin sebebinin normal dolaşımda olan koranavirüsün mutasyona uğrayıp hayvanlardan insana geçme özelliğini kazanmasıyla olduğunu belirterek, “Oradaki hadise de mutasyon. Oradaki hadise insanlara bulaşma özelliğini kazanmasıydı. Ondan sonra ilk dönemlerde Çin’de daha kolay bulaşma özelliği kazandı ve tüm dünyaya yayıldı. Bu virüs her ay 1-2 kez mutasyona uğruyor. Şu anda binlerce mutasyon gelişmiş durumda bunlar izleniyor. Biz nasıl karar veriyoruz? Dünya Sağlık Örgütü’nün dünyadaki bütün ülkelere temin ettiği virüsün genetik haritası var. Zaman zaman ülkenizde rastgele örnekler toplayıp ‘bu haritadan farklı bir harita var mı’ diye bakıyorsunuz. Bu ne zaman önem kazanıyor? Bir bölgede kısıtlamalar yaptınız; ama vaka artıyor. O zaman acaba o bölgede mutasyon var mı diye genetik haritasına bakıyorsunuz. Nitekim İngiltere bunu bildirdi. ‘Yoğun kısıtlamalara rağmen vaka artıyor ve mutasyon var’ dedi. Laboratuvar incelemelerinde de mikroorganizmanın virüsün hücre içerisine daha kolay geçebildiğini gösterdi. Güney Afrika ve Brezilya da ‘İngiltere’deki mutasyonun aynısı bizde de var; ama benim mutasyonumun ekstra şu özelliği var’ dedi” ifadelerini kullandı.

‘ÜLKEMİZDEKİ MUTASYONUN ÖZELLİKLERİ AÇIKLANACAK’

“Eğer bir an önce mutasyonlu virüsün artışını durduramazsak daha farklı mutasyonlar meydana gelecektir” diyen Prof. Dr. Tezer, şöyle konuştu:

“O yüzden koruyucu önlemlerin şu dönemde özellikle daha sıkı uygulanması gerekiyor ki önümüzü görebilirim. Virüs her çoğaldığında değişik mutasyonlar meydana gelebiliyor. Her ülkenin farklı mutasyonu, genetik haritası olabilir. Ülkemizin de doğal olarak olması bekleniyor. Bu bizim için anormal bir durum değil. Virüsün doğal özelliklerinden dolayı her ülkenin farklı mutasyonları olabilir. Ama bunun ne önemi var? Ülkemizde de bir bölgede vaka artışları oluyorsa, Türkiye’de tespit edilen o mutasyon bir bölgede daha fazla görülüyorsa, ‘laboratuvarda yapılmış çalışmalar sonucuna göre Türkiye’de gelişmiş mutasyonda daha kolay bulaşma özelliğine sahip’ diyebileceğiz. Ama ülkemizde şu an mutasyondan vaka artışlarının olmadığını söyleyebiliriz. Şu an tam etkilenmiş durumda değiliz; ama etkilenmeyeceğimiz anlamına gelmiyor. Veriler şubatın ortasından sonra bunun olabileceğini gösteriyor. Bu yüzden de bu dönemde alınacak önlemler bunun önünü kesmede önemli olacak. Yakın bir şekilde izliyoruz. ‘Mutasyonlu virüs var mı?’ diye Ankara’dan 81 ile o kitler gönderildi. Bütün illerde alınan örneklerde mutasyonlu virüs var mı diye bakılıyor. Ülkemizde mutasyonlar var; ama bu konuyla ilgili çalışmalar devam ediyor. Yakın bir zamanda da bu mutasyonların özellikleri ülkemizde yapılan çalışmaların sonucu açıklanacaktır.”

DHA