Kalp krizi sırasında göğüste yaşanan baskı, doluluk hissi ve göğüs sanki eziliyormuş gibi yaşanan ağrı genellikle bir kaç dakikadan uzun sürer. Ağrının derecesi, krizin şiddetine göre orta dereceliden şiddetliye doğru farklılık gösterebilir.

Göğüs ağrısına baş dönmesi, gözlerin kararması, ani terleme mide bulantısı eşlik edebilir. Vücut ısısı düşerek cilt soğuyabilir ve kişiye kaygı ve sinirlilik hakim olabilir.

KALP KRİZİ BELİRTİLERİ VE KISA AÇIKLAMALARI

Bölgesinde Rahatsızlık ve Ağrı: Kalp krizinin neden olduğu göğüs ağrısı bıçak gibi giren bir ağrıya benzetilebilir. Sanki göğsün ortası sıkılıyor ya da üzerine baskı uygulanıyor gibi hissedebilirsiniz. Bu ağrı 3-4 dakika sürebilir, ara ara geçip tekrar geri gelebilir.

Vücudun Üst Kısmında Ağrılar: Göğüste yaşanan ağrılar vücudun üst kısmında herhangi bir bölgeyi etkisi altına alabilir. Omuzlar, kollar, sırtın üst kısmı, dişler ya da çene ağrılarının tümü kalp krizinin belirtisi olabilir.

Karın Ağrısı: Kriz anında yaşanan ağrılar mideye inebilir ve mide yanmasına, reflü belirtisine benzer ağrılar yaşanabilir.

Solunum Güçlüğü: Derin nefes almaya çalıştığınız zaman bunu yapmak mümkün olmayabilir. Bu durum genellikle göğüs ağrısından önce gelir.

Kaygı: Herhangi bir neden olmaksızın aniden kaygılı bir ruh hali yaşanabilir.

Baş Dönmesi: Göğüs ağrısıyla birlikte bayılacakmış gibi hissedebilirsiniz ve başınız dönmeye başlayabilir.

Terleme: Aniden terleme başlar ve cilt ısısı düşer.

Mide Bulantısı ve Kusma: Mideniz aşırı derecede bulanabilir ve kusma ihtiyacı hissedebilirsiniz.

KALP KRİZİ NEDİR?

Kalp krizi, kalbe kan taşıyan damarlardan birinin (çoğunlukla koroner arterin) tıkanması sonucu oluşur.

Damar tıkandığında kalp fonksiyonunu yerine getirmek için ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaz ve çalışması yavaşlar ya da durur. Bu zamana yayılan bir süreçtir ve damar tıkanıklığına bağlı olarak kalbin zarar görmesi yıllar sürebilir.

Damar tıkanıklığı genellikle, damarlarda biriken ve zaman içinde damarı tıkayacak kadar hacim kazanan plaklar nedeniyle meydana gelir.

Kalp kasının, tıkanan damarın bulunduğu bölgesi ölmeye ve kas dokusunun yerini ölü doku almaya başlar. İşte bu noktada damar tıkanıklığına zamanında müdahale edilmesi hayati önem taşımaktadır. Çünkü damar ne kadar çabuk temizlenirse, kalbin oksijensizlik nedeniyle işlevini kaybeden bölgesi o kadar sınırlı kalır.

Kalp krizinin daha az görülen bir diğer nedeni ise koroner arterde meydana gelen ani kasılmalardır. Bu ani kasılmalar, damarı tıkayan plağa bağlı olmaksızın yaşanabilir. Damar kasıldığında kalbe kan akışı durur ve bunun sonucunda kalp krizi yaşanabilir.

Her iki durumda da kalp çalışamaz hale gelir ve vücudun ihtiyaç duyduğu kirli kanı toplama, temizleme ve temiz kanı vücuda pompalama görevini yerine getiremez.

KİMLER RİSK ALTINDA?

Belirli faktörler damar tıkanıklığı ve dolayısıyla kalp krizi riskini yükseltmektedir. Bu risk faktörlerinin çoğu kontrol altına alınabilir.

Sigara kullanımı

Yüksek tansiyon

Yüksek kolesterol

Aşırı kilo ve obezite

Sağlıksız beslenme

Fiziksel aktivite eksikliği

Yüksek kan şekeri

Bu risk faktörlerinden bazıları (yüksek tansiyon, aşırı kilo ve yüksek kan şekeri) genellikle bir arada görülür ve buna “metabolik sendrom” denir. Metabolik sendrom yaşayanlar diğer kişilere göre 5 kat daha fazla kalp krizi riski altındadır.

Yukarıdaki faktörler doğru beslenme, düzenli egzersiz, kilo kaybı ve sigarayı bırakma ile kontrol altına alınabilir. Ancak yaş (erkeklerde 45, kadınlarda ise 55 yaş sonrası kalp krizi riski yükselmektedir), aile geçmişinde görülen kalp krizleri gibi kontrol altına alınamayacak bazı faktörler de kalp krizi riskini yükseltmektedir.

KALP KRİZİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?

Sağlıklı beslenme, kalp ve damar sağlığının korunması için çok önemlidir. Hazır, konserve gıdalar ve trans yağ içeren fast-food yerine daha çok meyve, sebze tüketmelisiniz.

Satın aldığınız süt ve süt ürünlerinin yağsız ya da az yağlı olmasına özen gösterin.

Mümkün olduğunca hareket edin. Düzenli olarak yapacağınız egzersizler kalbinizi güçlendirir ve kan dolaşımını düzenler.Sigara içiyorsanız, bırakın. Ayrıca ikinci el sigara dumanı solunan ortamlardan uzak durun. Sigarayı bırakmak için profesyonel yardım alabilirsiniz.Yüksek tansiyon, şeker ve yüksek kolesterol gibi sorunlarınız bulunuyorsa bunları ihmal etmeyin ve doktorunuzun önerilerine kulak verin.

ÖNLEMLER

Kalp krizinin bu kadar yaygın ve tehlikeli bir sorun olduğu düşünülürse bir “acil eylem planı” oluşturmak, krizin kalbe verebileceği zararı azaltmak ya da “hayatta kalabilmek” adına oldukça önemlidir.

Acil durumda yapılacak müdahale sırasında sağlık çalışanlarının işini kolaylaştırmak ve hızlandırmak adına kullandığınız tüm ilaçların ve varsa alerjiniz bulunan ilaçların bir listesini hazırlayın ve bu listeyi sürekli cebinizde taşıyın. Yaşadığınız bölgedeki en yakın hastanelerin ve ambulans servislerinin telefonlarını yanınızda bulundurun. Yakınlarınızı kriz sırasında yapılması gerekenler hakkında bilgilendirin. Kalp krizi sırasında aranabilecek yakınlarınızın telefonlarını cebinizde, kolay bulunabilecek bir noktada tutun.