Dünya borsaları geçen yıl 17,5 trilyon dolar değerlendi

Yatırımcıların portföy dağılımı ve kararlarını etkileyen birçok gelişmeye sahne olan 2019’da, hisse senedi piyasasında risklerin fırsata dönüştürüldüğü görülürken, bu gelişmelerle dünya borsalarının piyasa değeri de 2018 sonuna göre 17,5 trilyon dolar artarak 92 trilyon dolar oldu.

ABD ile Çin arasında ticaret müzakerelerine dair haber akışının gündemden düşmediği 2019’da, korumacılık eğilimi endişeleri, Brexit kördüğümü, küresel büyüme hızının yavaşlaması, dünya çapında ekonomik göstergelerin zayıflaması ve jeopolitik riskler piyasaların gündemini meşgul etti.

Tüm bunlar sonucunda yatırımcılar görece riskli varlıklardan kaçarken, tahvil piyasalarında getiri eğrilerinin terse döndüğü görüldü. Merkez bankaları tarafında ise ABD Merkez Bankası (Fed) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) başta olmak üzere, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde faizlerde düşüş sinyali verilerek genişlemeci politikalara geri dönüşün ilk adımları atıldı.

Ekonomik kararları olumsuz etkileyebilecek güçte gösterilen jeopolitik ve siyasi gelişmelere rağmen, pay piyasaları tarafında yatırımcıların risk iştahının yüksek kalması dikkati çekti.

Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) verilerine göre, 2018 sonunda 74 trilyon 421 milyar 132 milyon dolar olan dünya borsalarının değeri, 2019’da 91 trilyon 914 milyar 829 milyon dolara ulaştı. Söz konusu süreçte dünya borsalarının değeri yüzde 23,5 artarken, bu da 17 trilyon 493 milyar 697 milyon dolarlık değerlenmeye işaret etti.

Piyasa değerine bölgesel bazlı bakıldığında, ilk yarıda en iyi performansı Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesindeki borsalar gösterdi.Söz konusu bölgede bulunan borsalarının değeri 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 31,3 artarak 16 trilyon 319 milyar 747 milyon dolardan, 21 trilyon 434 milyar 207 milyon dolara ulaştı.

Bu dönemde, Amerika bölgesindeki borsaların piyasa değeri yüzde 21,7’lik artışla 34 trilyon 206 milyar 92 milyon dolardan, 41 trilyon 623 milyar 976 milyon dolara çıktı. Asya Pasifik bölgesindeki borsalarda ise piyasa değeri yüzde 20,8 artarak 23 trilyon 895,3 milyar dolardan, 28 trilyon 856,6 milyar dolara yükseldi.

Piyasa değerini en hızlı artıran borsa Suudi Arabistan’da

Dünya borsaları arasında geçen yıl piyasa değeri en hızlı artan borsa Suudi Arabistan’da Tadawul oldu. Tadawul borsasının piyasa değeri 2019’da bir önceki yıl sonuna göre yüzde 384,9 artarak 496 milyar 353 milyon dolardan, 2 trilyon 406 milyar 820 milyon dolara ulaştı. Böylece Tadawul borsasının piyasa değeri bir yıllık süreçte neredeyse 5 katına çıktı. Söz konusu hızlı artışta ise Suudi Arabistan milli petrol şirketi Saudi Aramco’nun geçen yılın aralık ayında halka arz edilmesi etkili oldu.

Aramco’nun halka arz edilen yüzde 1,5’lik kısmının 25,59 milyar dolar değere sahip olmasıyla şirketin toplam piyasa değeri 1,7 trilyon doların üzerinde gerçekleşmişti. Halka arzın ardından şirketin piyasa değeri Tadawul borsasında işlem gördüğü ikinci günde 2 trilyon doları aşmıştı.

Piyasa değeri artışında Tadawul borsasını yüzde 300,2’lik artışla Doğu Afrika’da bir ada ülkesi olan Seyşeller’de MERJ Exchange izledi. Bu artış sonucu Seyşeller borsasının piyasa değeri 2019’da 1 milyar 137 milyon dolara yükseldi.

Söz konusu dönemde piyasa değeri en çok gerileyen borsa ise yüzde 24,9’luk kayıpla Lübnan’da Beyrut borsası oldu. Beyrut borsasının Aralık 2018’de 9 milyar 675 milyon dolar düzeyinde bulunan piyasa değeri, 2019 sonunda 7 milyar 267 milyon dolara düştü. Beyrut borsasının piyasa değerindeki düşüşte son yıllarda siyasi istikrarsızlık ve ekonomik krizle mücadele eden Lübnan’da ekonomik durumun kötüleşmesi etkili oldu.

Piyasa değeri kaybında Beyrut’u yüzde 21,9 ile Ukrayna borsası takip etti.

Borsa İstanbul’un piyasa değeri ise geçen yıl yüzde 23,9’luk artışla 149 milyar 264 milyon dolardan 184 milyar 966 milyon dolara çıktı.

Dünyanın en büyüğü New York borsası

Dünya borsaları arasında en büyük piyasa değerine sahip New York Borsası, 2019’da da yerini korudu. 2018 sonunda 20 trilyon 679,5 milyar dolarlık piyasa değerine sahip olan New York Borsası, geçen yıl büyüklüğünü yüzde 16,5 artırarak 24 trilyon 96,8 milyar dolara taşıdı.

Bu dönemde Nasdaq OMX’in ise piyasa değeri yüzde 33,3 yükselterek 13 trilyon dolara aştı. Piyasa değeri büyüklüğü açısından dünya borsaları arasında üçüncülüğe 6,2 trilyon dolar ile Japan Exchange Group yerleşti.

WFE verilerine göre, dünya borsalarının 2018 ve 2019 sonu itibarıyla piyasa değeri (milyon dolar) ve değişim oranı (%) şöyle:

BORSALAR ARALIK 2018 (Milyon Dolar) ARALIK 2019 (Milyon Dolar) Değişim (%)

AMERİKA

Brasil Bolsa Balcao 916.824 1.187.362 29,5
Barbados Stock Exchange 3.542 3.398 -4,1
Bermuda Stock Exchange 2.393 2.965 23,9
Bolsa de Comercio de Santiago 250.740 203.792 -18,7
Bolsa de Valores de Colombia 103.848 132.040 27,1
Bolsa de Valores de Lima 93.385 98.965 6,0
Bolsa de Valores de Panama 15.648 16.841 7,6
Bolsa Mexicana de Valores 385.051 413.323 7,3
Bolsa Nacional de Valores 2.401 2.217 -7,7
Bolsa de Comercio de Buenos Aires 45.986 39.394 -14,3
Jamaica Stock Exchange 12.057 15.767 30,8
Nasdaq – US 9.756.836 13.002.048 33,3
NYSE 20.679.477 24.096.765 16,5
TMX Group 1.937.903 2.409.099 24,3

AMERİKA TOPLAMI 34.206.092 41.623.976 21,7

ASYA PASİFİK

ASX Australian Securities Exchange 1.262.800 1.482.200 17,4
BSE India Limited 2.083.483 2.179.781 4,6
Bursa Malaysia 398.019 403.957 1,5
Chittagong Stock Exchange 37.629 31.284 -16,9
Colombo Stock Exchange 15.575 15.721 0,9
Dhaka Stock Exchange 39.762 33.133 -16,7
Hanoi Stock Exchange 8.308 8.287 -0,3
Hochiminh Stock Exchange 124.345 141.530 13,8
Hong Kong Exchanges and Clearing 3.819.215 4.899.235 28,3
Indonesia Stock Exchange 486.766 509.727 4,7
Japan Exchange Group 5.296.811 6.191.073 16,9
Korea Exchange 1.413.717 1.484.840 5,0
NZX Limited 86.133 107.880 25,2
Philippine Stock Exchange 258.156 275.302 6,6
Shanghai Stock Exchange 3.919.420 5.105.841 30,3
Shenzhen Stock Exchange 2.405.460 3.409.663 41,7
Singapore Exchange 687.257 675.908 -1,7
Taipei Exchange 92.478 114.780 24,1
Taiwan Stock Exchange 959.220 1.217.274 26,9
The Stock Exchange of Thailand 500.741 569.228 13,7
ASYA PASİFİK TOPLAMI 23.895.293 28.856.645 20,8

AVRUPA AFRİKA VE ORTA DOĞU

Abu Dhabi Securities Exchange 137.617 148.925 8,2
Amman Stock Exchange 22.740 21.036 -7,5
Athens Stock Exchange 38.371 53.654 39,8
Bahrain Bourse 21.863 26.882 23,0
Beirut Stock Exchange 9.675 7.267 -24,9
BME Spanish Exchanges 723.691 797.286 10,2
Borsa Istanbul 149.264 184.966 23,9
Botswana Stock Exchange 4.034 3.561 -11,7
Bourse de Casablanca 61.081 65.415 7,1
BRVM 8.453 8.100 -4,2
Bucharest Stock Exchange 20.854 26.110 25,2
Budapest Stock Exchange 28.935 32.887 13,7
Cyprus Stock Exchange 3.314 4.285 29,3
Deutsche Boerse AG 1.755.173 1.995.616 13,7
Dubai Financial Market 93.760 102.220 9,0
Euronext 3.730.398 4.701.705 26,0
Iran Fara Bourse Securities Exchange 26.912 67.996 152,7
Johannesburg Stock Exchange 865.328 978.040 13,0
Kazakhstan Stock Exchange 37.005 40.640 9,8
Ljubljana Stock Exchange 7.267 7.923 9,0
LSE Group 3.637.996 4.182.873 15,0
Luxembourg Stock Exchange 49.483 44.234 -10,6
Malta Stock Exchange 5.054 5.316 5,2
MERJ Exchange Limited 284 1.137 300,2
Moscow Exchange 576.116 791.519 37,4
Namibian Stock Exchange 2.462 2.609 6,0
Nasdaq Nordic and Baltics 1.322.818 1.612.577 21,9
Nigerian Stock Exchange 31.521 43.922 39,3
Oslo Bors 267.382 273.541 2,3
Palestine Exchange 3.735 3.758 0,6
Qatar Stock Exchange 163.047 160.051 -1,8
Saudi Stock Exchange (Tadawul) 496.353 2.406.820 384,9
SIX Swiss Exchange 1.441.161 1.834.453 27,3
Stock Exchange of Mauritius 9.848 8.616 -12,5
Tehran Stock Exchange 143.548 320.671 123,4
Tel-Aviv Stock Exchange 187.466 237.371 26,6
The Egyptian Exchange 42.006 44.200 5,2
Tunis Stock Exchange 8.329 8.503 2,1
Ukrainian Exchange 4.415 3.447 -21,9
Warsaw Stock Exchange 160.483 151.619 -5,5
Zagreb Stock Exchange 20.509 22.458 9,5