Röportaj: Murat Günay

Sayın Sami Evirgen, Gastroenteroloji hastaları hangi şikayetlerle Hayat Hastanesine geliyor ?

Özellikle mide bağırsak sistemi ile olan şikayetleriyle gelen hastaların genelde şişkinlik, hazımsızlık, ekşime, yanma, özellikle yemek borusunda olan yanma (göğüs arkasında), ishal, kabızlık ve rahat dışkılayamama gibi şikayetler ile geliyorlar.

Mide ve karaciğer sağlığı için nelere dikkat etmeliyiz?

Bu organların sağlığı için yeme-içme alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz.

Mide çok hassastır ve her yediğimize hemen tepki vermez. Ancak mide zamanla yıpranır ve uzun yıllar boyunca süren kötü beslenmeye karşı tepki vermeye başlar. Bazen bulantı, bazen kusma, bazen de güçlü ağrılar ve yanma hissi ile tepki verir midemiz. “Neyle beslenmemiz gerekiyor?” diye soracak olursanız, ‘tamamen doğal’ derim. Fabrikasyonun çok fazla olmadığı, paketlenmiş ürünlerden uzak durulan beslenme tarzı en doğrusudur. Ürünlerin raf ömrünü uzatmak için içlerine eklenen koruyucu kimyasal maddeler mide sağlığına zarar verebilir. Limon, sirke, turşu, soğan, sarımsak, acılı ve baharatlı yemekler midemizi çok yorar.

Karaciğer vücudumuzun fabrikasıdır. Bütün yiyip içtiklerimizin işlendiği ve süzüldüğü organımız karaciğerde ihtiyacımız olan maddeler alınır, olmayanlar ise safrayla atılır. Bu fabrikaya çok dikkat etmemiz gerekiyor. Onu yoran etmenlerin başında yağlı beslenme gelir. Hamurlu yiyecekleri çok tükettiğimizde ya da fazla yağlı beslendiğimizde vücut kullanabildiği kadarını kullanır ama hareketsiz bir insansanız bu yağın büyük kısmı yakılmadan vücudumuzda kalır. Fazla yağın karaciğerde depolandığını biliyoruz. Bu neye sebep olur? Bazı hastalarda, karaciğeri çevreleyen zar, fazla gelen yağ yüzünden gerilir. Kimi hastalar otururken kaburgalarına bıçak batıyormuş hissine kapılırlar. İşte o ağrının nedeni karaciğerdeki yağlanmadır. Ayrıca fazla miktardaki yağ safra taşlarına neden olur. Üçüncü olarak, ileri derece karaciğer yağlanması yaşayan hastalar 10 yıllık süreçte ‘karaciğer sirozu’ hastalığına yakalanabilirler. Bu da karaciğerin tamamen bitmesi demektir. Burada tıbbi teknoloji donanımımız oldukça iyi… Kan tahlili ve ultrason tetkikleri karaciğer yağlanmasının anlaşılmasında hekimlere çok yardımcı olur. Hayat Hastanesinde bu testler yüksek başarı ile uygulanabiliyor.

Safra kesesindeki hastalıklar nelerdir ?

Safra kesesinde en sık görülen hastalık safra kesesi içindeki taşlardır. Bu taşlar genellikle gebelikte son aylarda ve gebelikten sonraki ilk 3 aylarda genç bayanlarda görülebiliyor. Irsi olarak safra kesesi taşı hikayesi olan insanlarda da meydana gelebiliyor. Kilo verme nedeni ile gastrik bypass operasyonu geçiren hızlı kilo veren hastalarda, hızlı kilo vermeye bağlı olarak safra kesesi taşları meydana gelmektedir. İkinci en sık görülen hastalık ise safra kesesinin diskinezisi düzgün çalışamaması, çalışmasının bozulması bu da genelde karaciğer bölgesinde ağrıya ve sırta yayılan bir ağrıya neden olabilir.

ERCP ne zaman yapılmalıdır ?

ERCP’yi en sık olarak günümüzde safra kesesinden kanala düşmüş taşlar veya safra kanalında izole olarak oluşmuş taşların meydana getirmiş olduğu tıkanma sarılığı dediğimiz vücutta sararma ve kaşıntı gibi belirtilerle ortaya çıkan bir durumda ERCP’yi yapmaktayız. İkinci en sık nedeni ise safra kanalının darlıklarında yapmaktayız. Genelde pankreas tümörlerinde veya safra kanalının on iki parmak bağırsağına açıldığı bölgedeki tümörlerde buna sebep olmaktadır. Bazı zaman da ameliyat sonrası özellikle safra kesesi ameliyatı sonrası safra kanalında darlıklar oluşabilmektedir. Bunların tedavisinde ERCP’yi kullanmaktayız.

Çok az merkezde ERCP ve EMR yöntemi kullanılıyor. EMR yönteminden bahseder misiniz ?

EMR yöntemi dediğimiz yöntem özellikle büyük poliplerde 1,5-2 santimetrenin üzerinde olan poliplerde bunlar yaygın dediğimiz yani geniş tabanlı olan poliplerde polipin alt kısmını şişirerek mukoza dediğimiz kısımda mukozanın arasına adrenalin sıvı vererek oranın şişirilmesi sonrasında özel bir teknikle polipin oradan çıkarılmasıdır. Burada hedef geride artık bir dokunun kalmamasını sağlamak ve bu şekilde çıkarmaya çalışmaktır.

Endoskopi ve kolonoskopi nedir, kısaca açıklar mısınız?

Endoskopi birçok sindirim sistemi hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılmaktadır. Sebepsiz kilo kayıplarında, sebepsiz karın ağrılarında, uzun süren mide yanma ve ekşimelerinde, reflü hastalığının tanısında, kansızlıklarda teşhis amaçlı, mide poliplerinde, karın gaz ve şişkinliklerinde, yemek borusu hastalıklarında, yutma güçlüğü şikayetlerinde, makattan kan gelmesi durumlarında, kanser taramasında ve bunun gibi daha birçok sindirim sistemini ilgilendiren hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılır. Endoskopi ve kolonoskopi korkulan bir yöntem değil. Gerek endoskopi gerek kolonoskopi deneyimli ellerce yapıldığı takdirde son derece kolay ve ağrısız bir yöntemdir. Uyutularak işlem yapılır. Böylece hasta işlemi hiçbir şekilde hissetmez. Midenin görüntülenmesi yaklaşık 10 dakika sürer.

“Kanser taraması için kolonoskopi önemli!”

Kolonoskopi ne kadar zamanda tekrarlanmalıdır?

Kolonoskopi bağırsak kanserinin erken teşhisinde hayati önem taşımaktadır. Herhangi bir risk faktörü olmayan kişilerin 45-50 yaşlarında rutin kolonoskopi kontrollerine başlaması gerekir. Ailesinde kolon kanseri geçmişi olan risk grubundaki hastaların rutin kolonoskopi kontrollerine daha erken yaşlarda başlaması gerekebilir. Kolonoskopinin tekrarlanma sıklığı yapılan işlemin sonuçlarına bağlı olarak da değişebilir. Yapılan kolonoskopinin sonuçlarında polip gibi her hangi bir anormallik görülmeyen hastaların 5 yılda bir kolonoskopi taramalarını tekrarlamaları önerilir.

SAMİ EVİRGEN’İ TANIYABİLİR MİYİZ?

2003 yılında Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdim. 2005-2010 yılları arasında Çapa Tıp Fakültesi’nde Dahiliye ihtisasımı yaptı. Sonrasında Çapa Tıp’ta Gastroenteroloji ihtisasımı bitirdim. 6 sene kamuda hizmet ettikten sonra Bursa Hayat Hastanesi’nde göreve başladım. Özellikli ilgi alanlarım Gastroenterolojik tedaviler, karaciğer, safrayolları ve bağırsak hastalıklarıdır.