AYŞEGÜL GÜRAL AKTÜRK

Gürsu Ziraat Odası Başkanı Kamil Dönmez, Gürsu bölgesindeki üreticilerin 400-450 milyon lira kredi borcu olduğunu belirterek, yapılandırma istediklerini söyledi.

Dönmez, hasadını yaptıkları ve dalındaki ürünler ile Bursa Ovası’ndaki çiftçinin son durumu hakkında bilgi verdi. Santa Maria cinsi armut hasadının bitmek üzere olduğunu ifade eden Dönmez, söz konusu ürünün rekoltesinde aşırı sıcaklardan dolayı yüzde 25-30, kıştan kalan soğuk pası nedeniyle de yüzde 30-40 civarında düşüş olduğunu vurguladı. Dönmez, bu yıl Gürsu’da 25 bin ton Santa Maria rekoltesi beklendiğini kaydetti. Deveci armudunda ise çiçeklenmenin biraz daha geç olmasının soğuk pasını engellediğine işaret eden Dönmez, ‘’Bu cinste rekolte şu anda normal gözüküyor. Deveci’de 40 bin ton civarında rekolte bekliyoruz. Hasat eylül sonu gibi başlar. Şeftali ve nektarin çok az var. Bunlardan toplam 15 bin ton rekolte bekleniyor” dedi. Dönmez, geçen yıldan depolarda kalan armutların da 4’üncü ve 5’inci ayda maliyetinin altında bir fiyatla satılıp bittiğini kaydetti.

MALİYETLER YÜKSELDİ

Bu sene döviz kuru ilaç, gübre, kredi faizleri, mazot gibi tüm girdi maliyetlerinin yükseldiğini dile getiren Dönmez şöyle devam etti: ‘’Dolar 6 lirayken gelen fiyatlar, dolar 5,50’lere inmesine rağmen hala aynı yerde bekliyor. Bu maliyetlerle üreticinin bu şekilde gitme şansı yok. Çiftçi borçları faizsiz tekrar yapılandırılmalı. Gürsu’ya veya Bursa’nın bazı ilçelerine baktığınız zaman 7-8 yıldan beri ertelenen kredi faizleri var. Fakat bu nereye kadar gidecek ne olacak belli değil. Ekonomik sıkıntı ve darboğaz yaşanıyor. Para dönmüyor. Ortada nakit para yok. Gürsu’daki çiftçinin bankalara ve özel sektöre yani ilaç bayilerine toplam 400-450 milyon lira civarında borcu bulunuyor.”

TAKSİTLER HALİNDE 10 YILA YAYILMALI

Gürsu’da 8 tane banka olduğuna dikkati çeken Kamil Dönmez, çiftçilerin bu bankalara az veya çok borcu bulunduğunun altını çizdi. Söz konusu borçların büyük kısmını tarım kredilerinin oluşturduğunu ve Ziraat Bankası’na olduğunu belirten Dönmez, ‘’Şu anda baktığınızda Ziraat Bankası’ndaki kredinin bir kısmı indirimli diğer kısmı özel bankalarla aynı. Bunlar tek bir bankada toplanmalı. Borçlar yapılandırılmalı veya ödenebilir hale getirilmeli. Yoksa şu anda üretici sadece bankaların ödeme takvimi gelince birinden alıp diğerine yatırıyor ve bir döngüye giriyor. Borcu borçla kapatıp ödemiş görünüyor ama aslında ödemiş olmuyor. Ana borç Ziraat Bankası’nda toplanmalı. Çünkü özel bankalarda tarım kredisi çok yüksek. Bu 10 yıla bölünüp taksitler halinde yapılandırılmalı. Bunu ertelemek çözüm değil” diye konuştu.

YÜZDE 15 KARLA ÖDEYEMEZ

Kamil Dönmez, Gürsu’da toplam 100-110 bin ton civarında tarımsal üretim olduğunu kaydederek, ”Çiftçi bunu dalında 2 liraya sattı. Zaten 1,70 lira masraf var. Aradaki yüzde 15 kârla bu kredi borcunu ödeme şansı yok. Onun için de bu borç yapılandırılıp, bu kadar rahat kredi kullandırılmamalı. 2019 yılı fiyatlarımıza baktığımızda deveci ve Santa Maria’nın ortalaması 1,70 lira maliyet çıkıyor. Dalında 2 liraya satılan bir üründen kendi karnını mı doyuracak borcunu mu ödeyecek” ifadelerini kullandı.

SÖZLEŞMELİ TARIM MODELİ GELMELİ

Ürünlerin bu sene dalında fiyatlarla satıldığını belirten Kamil Dönmez, rekolte kaybından oluşan tonaj eksikliğini tüccarın ödeme sırasında çiftçinin parasından kestiğini söyledi. Dönmez şöyle devam etti: ‘’Maalesef sözleşmeli tarım yapılmıyor. Çiftçiyi koruyan bir durum yok. Sözleşmeli tarım modeline geçilmeli. Hem çiftçi hem de tüccar korunmalı. İki taraf da zarar etmemeli. Hepimiz zincirin bir parçasıyız. Birini koparınca hepsi kopar. Bu sözleşmeli tarım kooperatifler aracılığıyla yapılmalı. Üretici dekar başına 15 liralık komik bir destek alıyor. Bu ürün başına verilmeli. İhracatçılar da eskiden olduğu gibi ihracat desteği almalı. Çiftçi tarımdan kopuyor. Artık planlama yapılmalı ürünler ona göre yetiştirilmeli. Bu şekilde bu döngüde çiftçinin hayatını devam ettirmesi zor.”