Türkiye’nin geçmişinde iki askeri darbe var. 1960 ve 1980’de hükümetler değişmekle kalmadı, 1960 darbesine Başbakan ve 2 Bakanı demokrasi şehidi verdi.

Arada…

1971 muhtırası var. Yine son dönemde 28 Şubat postmodern darbesiyle 2007 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde yaşanan e-muhtıra da toplumun belleğinde yer etti.

Fakat…

15 Temmuz’da başka bir şey oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri içinde örgütlenip belli bir güce ulaşan FETÖ’cü yapı önderliğinde yaşanan kalkışma bu defa hedefe ulaşamadı.

Darbenin girişim aşamasında kalmasının ve sonuca ulaşmamasının elbette çok fazla ve çok farklı nedenleri var.

Bunlar arasında…

15 Temmuz’da ordunun bütün olarak hareket etmemesi, ilk kez bir siyasi olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın direnmesi ve yine ilk kez bir siyasi olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla halkın sokağa çıkıp meydanları doldurması sayılabilir.

İşte

Tam da bu noktada, o gece sokağa çıkıp meydanları doldurarak darbeyi engelleyen ve demokrasiyi koruyan halkın düşüncesi önem taşıyor.

Bunu…

Görüşlerini ve araştırmalarını zaman zaman bu sütunlarda paylaştığımız, Araştırmacı Metin Ünal’a sorduk.

Tam da zamanında sormuşuz.

Çünkü…

Ünal’ın önünde, 15 Temmuz’la ilgili toplumun eğilimini belirlemek üzere 17-21 Temmuz tarihleri arasında 30 Büyükşehir’de 5 bin 200 denekle yapılan gündem araştırması vardı.

Araştırma çok ilginç sonuçlar ortaya çıkarıyor.

Örneğin…

“Darbeyi kim yapmak istedi?” sorusuna, araştırmaya katılanların yüzde 89’unun FETÖ cevabı vermesi dikkat çekiyor. Araştırmada yüzde 7 asker-ordu cevabı verirken yüzde 4 de Amerika’yı sorumlu kabul etmiş.

Yanı sıra…

“Darbeyi kim engelledi?” sorusuna verilen cevaplar da çarpıcı. Bu soruya cevap verenlerin yüzde 88’i darbeyi halkın engellediği görüşünde. Sonrasında cumhurbaşkanı, polis, medya cevapları sıralamayı oluşturuyor.

Araştırmacı Metin Ünal dikkatini çeken noktayı şöyle açıkladı:

“15 Temmuz öncesi yaptığımız kamuoyu araştırmalarında Türkiye’nin en önemli sorunu ekonomi ve işsizlik görülürdü. Bu defa terör çıktı.”

Şu da konunun en çarpıcı yanı:

“Araştırmaya katılanların yüzde 65.7’si terörü en önemli sorun kabul ediyor. Bu orana, en önemli sorun olarak FETÖ’yü gören yüzde 8 de eklendiğinde, terör+FETÖ sorunu yüzde 73’e ulaşıyor.”

 

Siyasi tercihlerde büyük değişim yok!

 

Türkiye genelinde yaptığı isabetli araştırmalarla tanınan Araştırmacı Metin Ünal’a, 15 Temmuz darbesi sonrası halkın siyasi tercihinde değişiklik olup olmadığını da sorduk.

Oran vermedi, ama izlenimlerini aktardı:

“Siyasi tercihlerde kayda değer bir hareket yok. AK Parti’nin 1-2 puan artışı, MHP’nin 1-2 puan gerilemesi görülüyor. CHP durumunu koruyor.”

Yorumu şu:

“Tablo, MHP’deki eksilmenin AK Parti’ye gitmesi olarak yorumlanabilir.”

Şu tespiti de ilginç:

“MHP seçmeninde Devlet Bahçeli’ye karşı tavır yok. Fakat AK Parti seçmeni Bahçeli’ye sempati duyuyor.”

 

FETÖ’nün iadesinden halk umutsuz

 

17-21 Temmuz tarihleri arasında 30 Büyükşehir’de ve 5 bin 200 kişiyle yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmada darbe girişiminden yüzde 89 oranında FETÖ’yü sorumlu görüldüğü çıktı.

Fakat…

Araştırmaya katınlar, FETÖ’nün iadesi konusunda pek de umutlu değiller.

Çünkü…

“FETÖ iade edilir mi?” sorusuna yüzde 63.3 oranında edilmez cevabı verildi. İade edilebileceğini düşünenlerin oranıysa yüzde 36.7’de kaldı.

Araştırmacı Metin Ünal bunu şöyle yorumladı:

“Toplumda Amerika’ya karşı bir güvensizlik oluştu. O nedenle iade etmeyecekleri düşünülüyor.”

 

Orduya güven Cerablus’la arttı, Erdoğan arayı açtı

 

Darbe girişimi sonrası sıcağı sıcağına halkın düşüncelerini ve eğilimlerini belirlemek için sahaya çıkan Araştırmacı Metin Ünal geçen hafta da yeni bir araştırma yaptı.

Bu kez…

15 Temmuz sonrası nelerin değiştiğini görmek istedi. İlk olarak da lider için güncel sorunlara yaklaşımı sorgulamak üzere ayrı ayrı performans değerlendirmesi yapıldı.

Çıkan tablo şu:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 84, Başbakan Binali Yıldırım yüzde 80, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli yüzde 71, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 63.

Tabloda…

Liderlerin performans ölçümü anlamında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arayı açtığı görülüyor. Araştırmanın Kemal Kılıçdaroğlu’nun konvoyuna silahlı saldırı öncesinde yapıldığını da vurgulamak gerekiyor.

Bununla birlikte…

15 Temmuz’da darbe girişimiyle ağır bir hasar yaşayan Türk Silahlı Kuvvetleri de iki araştırmada birden soruldu.

Çıkan çarpıcı sonucu…

Araştırmacı Metin Ünal şöyle açıklarken söze “Bugüne kadarki tüm araştırmalarda, güven duyulan kurum olarak ilk sırada hep ordu çıkardı” diye başladı ve şunu açıkladı:

“15 Temmuz sonrası orduya güven yüzde 62’le indi. Geçen hafta, Suriye’ye girerek yapılan Cerablus harekatıyla yüzde 82’ye yükseldi.”

Güven sıralamasında yargı yüzde 43’le ikinci durumda bulunuyor.

Yine…

Askerin Suriye topraklarına girdiği Cerablus harekatı da yüzde 80 doğru bulunuyor.

Çarpıcı bir sonuç da şu:

“Geçen hafta yapılan araştırmaya katılanların yüzde 89.4’ü Türkiye’nin geleceğinden hiç kaygı duymuyor.”

 

En güvenilir ülkede Rusya ikinci sırada

 

Aslında… Araştırmacı Metin Ünal periyodik olarak sürekli araştırmalar yapıyor. O bakımdan, 15 Temmuz öncesinin donelerine de sahip.

Nitekim…

Araştırmadaki dost ülke sorusu 15 Temmuz öncesine bakıldığında çarpıcı sonuç veriyor.

Örneğin, en güvenilen ülke olarak yüzde 68’le Azerbaycan ilk sırayı alıyor.

Haziran ayındaki gündem araştırmasında yüzde 22 oranında güvenilir bulunan Amerika’nın 15 Temmuz’da başlayan düşüşü geçen hafta yüzde 3’e indi.

Buna karşın…

Haziran ayında yüzde 9.4 olan Rusya, en güvenilir ülke sıralamasında bugün yüzde 13’e ulaştı ve Azerbaycan’ın arkasından ikinci sıraya yerleşti.