1991 seçimleri yapılmış, Türkiye’nin en uyumlu koalisyonu olarak tarihe geçen DYP-SHP hükümeti kurulmuştu… Dönemin Başbakanı rahmetli Süleyman Demirel resmi temaslar için Japonya’ya gitmişti. Heyette, en güçlü Bursa siyasetçisi kabul edilen dönemin Devlet Bakanı Cavit Çağlar da vardı.
Bir akşam…
Japonya’dan Çağlar aradı ve sevincini paylaştı:
“Japonya Türkiye’de üç büyük doğalgaz çevrim santralı kuruyor. Birinin Bursa’ya kurulmasını istedim, Başbakan da onayladı.”
Söylediği şuydu:
“Bu sayede Bursa ve çevresinde elektrik kesintisi olmayacak, sanayi rahatlayacak. Türkiye elektrik ihtiyacının önemli bir bölümü de bu santraldan karşılanacak.”
Haberi…
Olay gazetesindeki köşemizden duyurduk. Bursa’da büyük ilgi gördü.
Sonrasında…
Demirel’in cumhurbaşkanı ve rahmetli Necmettin Erbakan’ın da başbakan olduğu 1996 yılında Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı’nın temel atma, 32 ay sonra da açılış törenlerini izledik.
Gerçekten de…
Ovaakça Santralı hem üretime katkısıyla, hem de maliyeti düşüren özelliğiyle elektrik piyasasının en önemli güvencesi oldu.
Bu süreçte…
2008 yılı şubat ayında Ovaakça’da arıza yaşandığı için Marmara Bölgesi başta olmak üzere onlarca il elektriksiz kalınca, önemi anlaşıldı.
Ayrıca…
31 Mart’ta Türkiye’yi elektriksiz bırakan o esrarengiz büyük kesinti sırasında Ovaakça devrede değildi. Uzmanlar, “Çalışıyor olsaydı elektrik çöküşü daha çabuk toparlanır ve bu kadar büyümezdi” diyorlar.
Yanı sıra…
Türkiye’de elektrik fiyatlarının belirlenmesinde santral hep birinci derecede rol üstlendi.
İşte…
Hem Bursa ve civarının elektrik ihtiyacında, hem Türkiye elektrik üretiminde, hem de elektrik piyasası fiyatlandırmasında böylesine önemli olan Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı ile ilgili şu sıralarda şok bir gelişme var.
O gelişmeyi…
Enerji alanında faaliyet gösteren Tes-İş Sendikası Bursa Teşkilatlandırma Başkanı Kamil Yurtseven’le sohbet ederken öğrendik.
Meğer…
Doğalgaz santralı, seçimden hemen sonra bir kararla özelleştirme kapsamına alınmış. Karar da 15 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış.
Yurtseven, kamuoyunun dikkatinden kaçan gelişmeyi anlatırken, “Bu özelleşme kamunun çıkarına değil, hatta zararına olur” dedi. Santralın kamu yönetiminde çalışırken üstlendiği sorumluluklara dikkat çekti ve “özel sektör önce kârlılığı düşüneceği için üretim anlayışı değişmesinin büyük sıkıntılara yol açabileceğini “ söyledi.
Bu noktada…
Ovaakça’nın özelleşmesi kararına karşı Tes-İş olarak mücadeleye hazırlandıklarını söyledi.
Alım garantili projeler 2019’da bitiyor
Türkiye elektrik üretimindeki açığı kapatabilmek için doğalgaz çevrim santrallarını üretilen elektriği alım garantisi vererek teşvik etti.
Enka da bunun üzerine Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı inşaatı ile birlikte Adapazarı ve İzmir Aliağa’da 3 büyük proje gerçekleştirdi.
Teşvik unsuru olan alım garantisi 2019 yılında sona eriyor. Süre sona ermeden Ovaakça’nın satılması manidar bulunurken, özel sektör açısından cazibe kalkacağı için 2019 sonrasında olası bir elektik sıkıntısı tehlikesi de var.
Özelleştirme elektrik fiyatını artırır
Türkiye’de şu anda elektriğin kilovatsaati 10 cent’e, yani 27 kuruşa mal ediliyor.
Ancak EÜAŞ kamu kuruluşu olduğu için fiyatı düşük tutabiliyor ve elektriği hafta sonları gündüz 19-20 kuruş, gece de 4-9 kuruşa kadar indirebiliyor.
Ancak, Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı’nın özelleşmesiyle üretim gücü el değiştirdiğinde, özel sektörün bu fiyatlara inebilmesi mümkün görülmüyor.
Tes-İş, bunun elektrik fiyatlarını arttıracağını ve artışın özellikle kamu için yüzde 300’le ulaşabileceğini düşünüyor.
Tes-İş uyarıyor: Ovaakça durursa Türkiye elektriksiz kalır!
Enerji işkolunda faaliyet gösteren Tes-İş, seçimden hemen sonra özelleştirme kararı alınan Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı mücadelesine başlıyor. Öncelikle kamuoyunu bilgilendirmek için kapsamlı dosya hazırlandı.
1430 MW gücündeki santralın özelleştirilmesi halinde doğabilecek sıkıntıların ele alındığı dosyada, santralın enerji üretiminde çok stratejik öneme sahip olduğu vurgulanıyor.
“Ovaakça durursa Türkiye elektriksiz kalır” uyarısı yapılan dosyada, santralın özellikleri ve özelleştirmeyle doğabilecek olası sorunlar sıralandı:
Bir…
“Santral 1430 MW gücüyle tüketilen enerjinin yüzde 6’sını karşılıyor.”
İki…
“Ovaakça, 15 yıllık üretim hayatında yıllık en fazla üretim yapan işletme rekorları kırdı. 15 yılda toplam 102 milyon 489 bin 72 MWh’lik üretimle EÜAŞ ve Türkiye’nin gözbebeği oldu.”
Üç…
“Santralın gaz sıkıntısı ya da bakım nedeniyle çalışmadığı dönemlerde enerji fiyatları fahiş rakamlara çıktı. Eğer satışı söz konusu olursa enerji fiyatları çok artar. Bu da sanayici ve halka olumsuz yansır.”
Dört…
“154000V ve 380000V gibi iki çıkışlı olan ve 1430MW güce sahip santral, Türkiye sanayiinin kalbi sayılan Marmara Bölgesi ve Bursa için stratejik öneme sahip.”
Beş…
“Bu büyüklükteki santrallara göre çok kısa sürede devreye girip çıkması, kolay yük atıp kolay yük alabilmesi nedeniyle enerji hatlarını dengelemede lider rol oynuyor.”
Altı…
“Özel sektör hep maksimum üretmek isteyeceğinden enerji hatları dengesi sağlanamayacağı için de büyük sıkıntılar oluşabilir.”
Yedi…
“Ovaakça Santralı bölgedeki sanayi kuruluşlarına sağlıklı ve kesintisiz enerji veriyor. Bugüne kadar da kamu zararına yol açmadı.”
Ovaakça’da çalışanların maliyeti yüzde 1
Tes-İş Sendikası Teşkilatlandırma Başkanı Kamil Yurtseven’le sohbet ederken, özelleştirilmesine karar verilen Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı’na çalışanların maliyetini sorduk.
Şu cevabı verdi:
“Santralda 115 çalışan var ve hepsi üyemiz. Çalışanların maliyetiyse yüzde 1’i bile bulmuyor.”