Türkiye demokrasi tarihinde ilk kez seçimini yeniliyor. Dolayısıyla, seçim yenilemesi konusunda başta siyasi partiler olmak üzere kimsenin deneyimi yok.
Dahası…
Yenilenen seçimin Anadolu’da kış koşulları etkili olmadan yapılması yolunda bir irade var. Bu da seçimden 6 ay sonra yeniden seçim ortaya çıkardı.
Ne var ki…
Seçimden sonra koalisyon arayışları ile geçen süre, kalan zamanı çok kısalttığı için, bu kez de hızlandırılmış seçim yapılması zorunluluğu doğdu.
Bu da…
Seçime hazırlık aşamasında siyasi partilerin aday belirleme dahil kendi içlerinde uyguladıkları tüm yöntemleri sıkıntıya soktu.
Çünkü…
Bugüne kadarki seçimlerde alışılmış olan yöntemleri zaman darlığı nedeniyle 1 Kasım seçiminde uygulayabilmek mümkün değil.
Nitekim…
Alışılmış uygulamadan vazgeçme kararı ilk AK Parti’den geldi: 2002’den beri her seçimde tartışılsa bile titizlikle uygulanan temayül yoklaması bu seçimde uygulanamayacak.
Bu noktada…
AK Parti açısından, temayül yoklamasından vazgeçme kararında sürenin kısa olması kadar etkili olan bir başka durum daha var: Kurultay.
Aslında…
İlçe kongrelerini geçen yılın sonunda, il kongreleriniyse ocak ayında tamamlayan AK Parti’nin kurultayını eylül ayı sonuna kadar yapması gerekiyordu.
Seçimi göz önüne alan AK Parti yönetimi, kurultayını 12 Eylül’de yapma kararı almıştı.
İşte…
Hem sürenin kısa olması nedeniyle hızlandırılmış seçim süreci gibi çok özel bir durumun doğması, hem kurultay zorunluluğu hazırlık dönemini etkilediği için AK Parti çok önemsediği temayül yoklaması uygulamasından bu seçimde vazgeçme kararı aldı, ya da böyle bir karar almak zorunda kaldı.
Gerçi…
Temayül yapılsa da -7 Haziran seçiminde olduğu gibi- sonuçları listeye yansımıyordu, ama teşkilat eğilimi de görülebiliyordu. Şimdiyse süreç tamamen Genel Merkez inisiyatifine geçti.
Adayları korumak öncelikli tercih, ama…
Bir yandan seçim hazırlığına başlayan, diğer yandan kurultay hazırlığı yapan AK Parti’nin vermesi gereken zorlu bir karar daha var.
Gelen haberlere göre AK Parti bu seçimde öncelikli olarak 7 Haziran seçimindeki aday listelerini korumayı amaçlıyor.
Ne var ki…
7 Haziran’da aday olamayan 3 dönemlikler bu süreci zorlaştırıyor. Çünkü, aralarında bakanların da olduğu 3 dönemlikler bu seçimde aday olabilecekler.
AK Parti bunun kararını da vermeye çalışıyor. Teşkilatların adaylığınaysa sıcak bakılmıyor.
Adaylık başvuruları 31 Ağustos’ta başlıyor
Yüksek Seçim Kurulu’nun hazırlayıp siyasi partilere verdiği seçim takvimi taslağına göre adaylık başvuruları 31 Ağustos Pazartesi günü başlıyor. 14 Eylül’deyse aday listeleri YSK’ya teslim edilecek.
Siyasi partilerin meydan mitingleri de 9 Ekim’de başlayacak.
Mitingler için belirlenen süre kısa olduğu için, liderler bu seçimde daha az sayıda ile gidip daha az miting yapacaklar.
44 yıl sonra teknokrat ağırlıklı ve HDP’li bir hükümet!
Seçimin yenilenmesi demokrasi tarihimizde ilk kez oluyor, ama bu seçimin başka özellikleri de var.
Ya da…
Bir başka ifadeyle şunu söylemek mümkün:
Türkiye bu hafta içinde HDP’nin de yer aldığı teknokrat ağırlıklı bir hükümete uyanacak.
Öncelikle…
CHP ve MHP’nin üye vermeyeceklerini açıkladıkları seçim hükümeti için HDP’nin istekli olması ilginç bir durum ortaya çıkaracak.
Çünkü…
7 Haziran seçiminin öncesi ve sonrasında AK Parti’nin hedefinde hep HDP vardı. AK Parti’nin sözcüleri HDP ile asla hükümet kurmayacaklarını söylemişler, koalisyon görüşmelerinde de HDP’yi devre dışı bırakmışlardı.
Gelin görün ki…
Diğer iki partinin üye vermeme kararından sonra AK Parti ile HDP seçim hükümetinde baş başa kaldılar. Böylece, CHP ve MHP 1 Kasım seçiminin propaganda sürecinde koz elde ettiler.
Yanı sıra…
Bu hafta kurulacak seçim hükümeti, Türkiye’nin 44 yıl önce yaşadığı teknokratlar hükümeti kavramını da yeniden gündeme getirecek.
Bu model…
12 Mart 1971’de verilen muhtıra sonrası kurulan Naim Talu ve Nihat Erim hükümetlerinde denenmişti.
Bugünse…
Partilerin Meclis’teki oranlarına göre, kurulacak seçim hükümetinde AK Parti’li 12, CHP’li 5, MHP’li 3 ve HDP’li 3 bakan olması gerekiyor. İçişleri, Ulaştırma ve Adalet bakanlarınınsa Anayasa gereği tarafsız olmaları gerekiyor.
Bununla birlikte…
Seçim hükümetinde görev almak istemeyenlerin yerine Meclis dışından tarafsız isimlerin atanması da Anayasa hükmü.
Bu da…
Anayasa’nın tarafsız olmalarını istediği 3 bakanın yanı sıra CHP’li 5 ve MHP’li 3 bakanın yarine dışarıdan yapılacak tarafsız atamalarla hükümetin neredeyse yarısının teknokratlardan oluşması gibi bir tablo ortaya çıkarıyor.
Onun için…
Türkiye’nin bu hafta HDP’li ve 44 yıl sonra yarısı teknokrat bir seçim hükümetine hazır olması gerekiyor.
Mesajlar niyetleri belli ediyor…
Siyasetle ilgilenenler, hele hedefi olanlar boşa adım atmazlar. Bu durum mesajlara da yansıyor. Özellikle de seçim dönemi mesajları daha da dikkat çekici oluyor.
7 Haziran seçim öncesi başlayan mesaj trafiği seçim sonrasında büyük oranda hayırlı cumalar mesajlarına dönmüştü. Bu mesajlara son bir haftadır hayırlı sabahlar mesajları eklendi.
Mesajı gönderenin niyeti buradan anlaşılıyor.
Bursalı Profesör Zeynep CNN International yayınında
Bu sütunların okurları artık tanıyorlar… Handan Askeran Ton ve Necmi Ton’un kızları Zeynep Ton, yıllar önce gencecik bir kız olarak voleybol bursu ile gittiği Amerika’da bugün Profesör Zeynep olarak üniversite dünyasında önemli başarılara imza atıyor.
Dünyanın sayılı üniversitelerinden MIT’de öğretim üyesi olan Bursalı Profesör Zeynep Ton dün de CNN International yayınına konuk oldu ve Farad Zakaria’nın programında soruları cevapladı.
Kısa bir ara…
Uzun ve yorucu bir seçimi geride bıraktık. Önümüzdeyse süresi kısa, ama yoğunluğu ve gerginliği fazla yeni bir seçim dönemi var.
Ramazan Bayramı’ndaki 3 günlük mola dışında her gün buluştuğumuz bu sütunlarda birazcık dinlenmek amacıyla kısa bir ara için izninizi istiyoruz.