ABD başkanlarının dünya politikası üzerinde çok ciddi bir ağırlığı vardı. Hepsi aynı ölçüde değerli değildi elbette. Ama sonuçta Amerika’yı yönetiyorlardı. Ve hemen hemen tüm ülkeler kendi politikalarını oluştururken Washington’da alınan kararları ve yapılan açıklamaları göz önüne alırlardı.
Ne zaman ki, Donald Trump Beyaz Saray’a yerleşti ABD’nin küresel ağırlığı da erimeye başladı. Bu durum giderek soyutlanmayı ve yalnızlaşmayı getirdi.
Şu anda İsrail ve Suudi Arabistan’ı saymazsak ABD yapayalnız.
Almanya’nın “Mittelbayerische” gazetesine göre, Trump’ın BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma ABD’nin neden yalnızlığa sürüklendiğini gözler önüne seriyor: “Dünya ABD Başkanı’na gülüyorsa durum ciddi demektir!”
*
“Artık Avrupa egemenliğinin zamanı geldi” diyordu AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve şöyle devam ediyordu: “AB artık küresel bir aktör olmak zorundadır. Bunu bizden isteyense dünya politikasıdır.”
AB Komisyonu Başkanı’nın, birliğin durumunu değerlendirdiği geleneksel yıllık konuşması tarihi bir konuşmaydı.
Lüksemburglu politikacı, “Avrupa’nın ticaret ve kur savaşı sürdürenlerle arasına çizgi çekmesinin, dolara karşı Euro bölgesinin güçlendirilmesinin ve Avrupa dış politikasıyla ilgili kararların çoğunluk tarafından alınmasının gerektiğini” belirtiyordu.
*
Trump’lı ABD’nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesiyle başlayan süreç AB’de büyük hayal kırıklığına neden olmuştu.
Ancak bu durum fazla uzun sürmedi, Avrupa için yeni bir dönemin kapısının açılmasını sağladı.
İşte Juncker’in konuşması ve AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin dik duruşu… AB, İran’la ticarette kullanılmak üzere bir ödeme kanalı kuracaktı.
*
Açıklama yapılır yapılmaz ABD’den ardı ardına tehditler gelmeye başladı.
Önce Dışişleri Bakanı Mike Pompeo saldırdı, “ABD’nin İran yaptırımlarından kurtulmak için Avrupa Birliği’nin yeni bir ödeme sistemi kurmaya kalkışması kabul edilemez” diyordu.
Pompeo’nun arkasından Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton harekete geçerek Avrupa’yı “4 Kasım’dan itibaren İran’la iş yapmaya devam ederseniz korkunç sonuçlarla karşılaşırsınız” sözleriyle tehdit etti.
*
Böyle tehditlerin ABD politikalarına hiçbir yararı olmayacağını düşünemeyecek kadar cahil mi bu Trump takımı?
Dünyada “ABD’siz bir düzen” kurulmaya çalışıldığını fark edemeyecek kadar aptal mı bunlar?
Yoksa gözlerini İslam karşıtlığı ve ırkçılık mı bürümüş?
Malum Trump’ın kabinesinde ciddi sayıda faşist var. Kimi emekli asker, kimi sivil, göçmen karşıtı, vuralım, kıralım diyenler… İlk fırsatta İran’a savaş açmak isteyenler…
*
Neyse ki, Amerika’daki seçmen ülkenin yanlış yolda olduğunu düşünüyor, Trump yönetiminin gidişatını artık beğenmiyor ve tokadı yapıştıracak gibi görünüyor.
En son düzenlenen Reuters/Ipsos/UVA anketi, 2016 seçimlerinde Trump’a destek veren Pennsylvania, Wisconsin, Ohio, Michigan ve İndiana eyaletlerinde 6 Kasım’da yapılacak kongre ara seçimlerinde Demokrat adayları önde gösteriyor.