ABD, Ortadoğu’yu örgütledi:
Barzani’nin peşmergesi saldırıya geçti.
Suudi Arabistan’da tutuklamalarla birlikte alarm verildi.
Bombardıman için Ankara ikna edildi.
Ve Mısır’da 12 IŞİD militanına idam cezaları çıktı.
*
Peki, tüm bu organizasyon IŞİD’i bitirir mi?
Bitirmez!
Niçin bitirmez? IŞİD’le mücadeleden söz edenler, aynı zamanda IŞİD’i destekledikleri için bitirmez.
Irak’ta ve Suriye’de onca bombardımana karşın IŞİD’e bir şey oldu mu?
IŞİD, IŞİD’liğine devam ediyor.
Ve Irak-Suriye sınırı çoktandır onların elinde.
Irak’ın Anbar vilayetindeki Ramadi ve Felluce kentleri de onların kontrolünde.
*
Ya Türkiye sınırı?
Bölgede incelemelerde bulunan BBC’nin güvenlik muhabiri Frank Gardner’ın saptamaları şöyle:
“900 kilometre uzunluğundaki sınırın Suriye tarafında kontrol büyük oranda IŞİD’le savaşan Kürt Halk Savunma Birlikleri YPG’de. [Sınırın kalan bölümü] IŞİD’e katılmak isteyen cihatçılar için ana geçiş noktası. Türkiye 60 kilometre derinliğinde bir tampon bölgenin IŞİD’in sınır kontrolüne son verebileceğine inanıyor.”
*
Ne var ki, sorunu çözecek formül ne Türkiye’nin, ne Irak’ın, ne Ürdün’ün elinde. IŞİD’in sorumluluğu tamamen Suudi Arabistan’la işbirliği içinde ve İsrail’le birlikte Batılı büyük ülkelerin üzerinde. Çünkü IŞİD’i yaratanlar onlar. Geçmişte El Kaide’yi yarattıkları gibi…
Tabii amaçsız değil, hepsinin hedefi var.
Kiminin gerekçesi İran, kiminin Rusya, kiminin Çin…
Suriye’deki savaşın yerel bir savaş olmadığını söyleyenler haklı. İran’a, Rusya’ya, Çin’e kızıp Suriye’yi dövüyorlar/dövdürüyorlar.
Ama başarılı olamadılar. ABD liderliğindeki koalisyona katılanlar IŞİD’i dizginleyemediler.
*
Neyse ki, ABD pişmanlık içinde görünüyor. Tabii bu da olumlu bir gelişme. En önemli göstergesi de, Suriye için özel bir temsilci atanması…
Bir ay kadar önce, eski Büyükelçi Robert Ford’un yerine Suriye Özel Temsilcisi sıfatıyla Michael Ratney atandı. Ve Ratney’le birlikte Washington diplomatik atağa kalktı.
Ratney dün Moskova’daydı; Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mihail Bogdanov’la bir görüşme yaptı. Bugün de Suudi Arabistan’da olacak. Oradan da Cenevre’ye geçerek BM’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’yla bir araya gelecek.
*
ABD ile Rusya arasındaki görüşmelerde en önemli konu: IŞİD’le mücadele sürecine Suriye lideri Esad dahil edilecek mi, edilmeyecek mi?
Rusya ve İran, Esad’ın da dahil edilmesini istiyor.
Olasıdır ki, ABD, Esad inadından vazgeçti, şimdi Suudileri ikna etmeye çabalıyor. Çözüm bekleyen sorun, Riyad’ın Esad’la aynı cephe içinde görünmek istememesi…
Onun da bir yolu bulunacaktır elbette…
*
Yeter ki, ABD ve Rusya, Şam yönetimini de yanlarına alarak çözüme ortak olsunlar…
IŞİD asıl o zaman gücünü kaybedecek ve etkisiz bir örgüt olarak bir kenara çekilmek durumunda kalacaktır.