Bugün yeni bir yıla girdik. Yeni yıl, yeni umut, yeni heyecan demek.
Yeni yıla belediyelerimiz de umutlu girdi ama sıkıntılı bir sene kendilerini bekliyor.
Belediyelerimizin bütçeleri yenilendi.
Hemen tüm kurumlarda olduğu gibi yerel yönetimlerin 2020 bütçeleri bugünden itibaren yürürlüğe girdi.
Şüphesiz, yeni yılda yurttaşın belediyelerimizden hizmet beklentisi yüksek.
Yol, asfalt, park, çevre düzenlemesi, sosyal yardım, sosyal tesis vb. gibi talepler yine ardı ardına sıralanacak.
Sadece yurttaşın değil, sivil toplum örgütlerinin de belediyelerimizden çokça isteği var.
Ancak gerek Büyükşehir gerekse ilçe belediyelerimizin bütçeleri beklentiyi karşılayacak düzeyde değil.
Devam eden yatırımlar, yeni planlananlar, borç ödemeleri belediyelerimizin en çok gündeminde olan konular.
Yeni yılda da belediye başkanlarımız bunlara fazlaca kafa yorup, mesai harcayacaklar.
Geçen yıl öncelik, yarım kalan ve devam eden yatırımları bitirmeye verildi.
Yeni planlanan yatırımlara ise yeterince kaynak ayrılabilmiş değil. Çoğu yıllara sari olarak başlanıyor.
Bir de borçların düzenli ödenmesi söz konusu.
İç ve dış finans kurumlarından belediyelerimizin aldığı kredilerin geri ödemesi de bütçe üzerinde ağır bir yük oluşturuyor.
Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesini geçtiğimiz günlerde yorumlamıştık.
İç-dış borç ödeme baskısı altındaki bütçede yatırıma istenilen düzeyde pay ayrılamamıştı.
Büyükşehir Belediyesi’nin kredi derecelendirme kurumları ve finans kuruluşları düzeyinde notu yüksek.
Ancak borçlar düzenli ödenirken, yatırım ve hizmet taleplerine beklenen oranda karşılık verilemiyor.
Büyükşehir Belediyesi’nin başka bir sıkıntısı daha var.
Ne yazık ki, üretim yeri Bursa olup merkezleri başka illerde bulunan şirketlerin
ödedikleri vergi gelirlerinden Büyükşehir pay alamıyor.
Bu da bütçe rakamlarının artmasına büyük bir engel.
Ayrıca Büyükşehirler arasında vergi gelirleri adil paylaşım yapılamadığı için Büyükşehir Belediyesi’nin bir yıllık kaybı 1 milyar lira olarak açıklanmıştı.
Paylaşım adaletsizliğini gidermeye dönük çabalardan şimdiye dek sonuç alınabilmiş değil.
Satışlar da çare olmadı
Belediyelerimizin gelir artırıcı kalemlerinden biri de taşınır ve taşınmaz mal satışları idi.
Hem ilçeler hem de Büyükşehir düzeyinde bu yönde çokça ihaleler yapıldı. Arsalardan plaka satışlarına, güneş enerji santralinden hurdalara, sosyal tesislere ve paraya dönüşebilecek daha bir çok kaleme kadar çokça satış kararı alındı, ihalelere çıkıldı.
Fakat bunların bir kısmında talipli bulunamadı.
Özellikle Büyükşehir Belediyesi’nin arsa satışlarında 2019’da beklenen verim alınamadı.
Bunda ekonomik sıkıntıların da etkisi vardı. Geçen yıl böylesi bir olumsuz mali tablo yaşandı.
2020’de belki bütün bu satışlar hayata geçer. Belediyelerimiz ek gelire sahip olurlar.
Umutları Büyükşehir’de
Geçtiğimiz günlerde ilçe belediyelerimizin bütçe rakamlarını bu sütunlardan sizlere aktarmıştık.
Şüphesiz, onların bütçelerinde de halkın beklentilerini kısa vadede karşılayacak umutlu bir tablo yok.
Bütünşehir Yasası ile yetkilerinin büyük bölümü Büyükşehir Belediyesi’nde olan ilçe belediyelerinin tek umudu buradan kendilerine ayrılacak yatırım ve hizmet paylarında.
Ancak kendisi mali sıkıntı çeken Büyükşehir Belediyesi ilçe belediyelerinin taleplerine de istenilen düzeyde karşılık veremiyor.
Bu yüzden ilçelerdeki yaktırımların büyük bölümü ya askıda ya da ödeneksizlik nedeniyle devam ettirilemiyor. Başlanılmayan projelerin bir kısmı da zaten ya yatırım programından çıkarıldı ya da iptal edildi.
Uzun lafın kısası 2020 belediyelerimiz için de iç açıcı değil.