İşsizlik maaşı Türkiye’de 1999 yılında yayınlanan 4447 sayılı kanunla uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarihten itibaren çalışanların prime esas kazançları dikkate alınarak işsizlik sigortası prim kesintisi yapılmakta, kanunla getirilen koşulları sağlayan sigortalılara işsizlik ödeneği verilmektedir.

Bu ödenek çalışanların kendi istek, yetenek ya da kusurları dışındaki sebeplerle işsiz kalmaları halinde yaşayacakları gelir kaybını önlemek için devlet tarafından kesilen işsizlik sigortası primlerinin bir kısmının geri ödenmesini kapsayan ödenek türüdür.

İşsizlik sigortası fonunda 2016 Haziran ayı itibariyle 96 milyar TL gibi yüksek miktarda para birikmiş durumda ve her ay fondaki paraya 700 milyon TL eklenmekte 2016 yılının sonunda işsizlik sigortası fonundaki paranın 100 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. Peki bu kadar büyük miktarlarda para birikmesine rağmen işsizlik sigortasından yararlanma şartları ve alınacak işsizlik maaşı neden yükselmiyor? Son 3 yılda en az 600 prim günü doldurma şartı biraz daha esnetilebilir, işsizlik maaşından yararlanma  süresi en az 6 ay ve en fazla 10 ay fakat bu süreler bir miktar daha uzatılabilir. Ayrıca işsizlik maaşı da bir miktar artırılabilir  ya da çalışanların alacağı işsizlik maaşı asgari ücrete göre değil de almış oldukları maaşa göre, işsiz kalanlara verilebilir. Çalışırken son brüt maaşlarından kesinti yapılan işsizler asgari ücrete göre işsizlik maaşı almaları da haksızlık olarak nitelendirilebilir.

İşsizlik maaşı en az 653,80 en fazla 1.307,60 TL’dir.

 

İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ ORANLARI

 

6/2000-12/2001 01.01.2002’den itibaren

İşçi Payı % 2 % 1

İşveren Payı % 3 % 2

Devlet Payı % 2 % 1

 

Brüt maaş üzerinden her ay yapılan bu kesintiler, işsiz kalanlara asgari ücretin brüt rakamının %40 ve %80 arası ödeniyor. Kesintinin brüt maaşa göre yapılmasına rağmen ödemeler asgari ücrete göre düzenlenmektedir.

İşsizlik maaşı alma şartları;

•Kişi iş sözleşmesinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmalı, ayrıca işten ayrılmadan önceki son 120 gün kesintisiz prim ödemiş olmalıdır.

•Kişi kendi istek ve iradesi dışında kastı veya kusuru olmaksızın işsiz kalmış olmalıdır.

•Kişi hizmet akdinin sona ermesinden itibaren 30 gün içinde İş Kurumu’na şahsen başvuruda bulunmalıdır. Başvuruda gecikilen süre, hak kazanılan işsizlik ödeneği süresinden düşülecektir.

•Kişi çalışmaya elverişli ve istekli olmalıdır.

•Kişi başka bir kurumdan gelir elde etmemelidir.

 

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALMA SÜRELERİ

 

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek aralıksız olarak çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

•600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

•900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

•1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süreyle işsizlik ödeneği verilmektedir.

 

İŞSİZLİK MAAŞI ALMAK İÇİN;

​

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu‘ na göre;

•İşsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler,

•Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar,

•Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde başvuruda bulunulmalıdır. Başvuruda gecikilmesi halinde geçen her gün için işsizlik ödeneğinden faydalanılamayacaktır.

Bu şartların sağlanması halinde işsizlik maaşından yararlanılmaktadır.

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

•600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, •900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, •1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizler 300 gün süre ile işsizlik ödeneğine hak kazanmaktadırlar.

 

SORU: Özgür Bey, ben 09.07.1969 doğumluyum. 12.10.1987 tarihinde Türkiye’de 15 gün sigortalı olarak çalıştıktan sonra Almanya’ya yerleştim ve 05.12.1987 tarihinde işe başladım. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Türkiye’ye çok sık gelemiyorum ben yurtdışında iken borçlanma işlemlerim Türkiye de yapılabilir mi? ZELİHA KORAL

 

CEVAP: Zeliha Hanım, 44 yaş 5225 gün şartı ile yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilirsiniz. Siz yurtdışında iken borçlanma işlemlerinizi yapmanız da mümkündür. Bunun için vekaletname çıkartarak evraklarınızın asıllarını yurtdışından göndermeniz yeterli olacaktır.