Kıymetli okurlarım. Bu hafta da sizlere yararlı olacağını umduğum bazı konular hakkında kısa özetler hazırladım. Asla unutulmasın ki kirlettiğimiz dünyamızda  uzun ve sağlıklı yaşamak için elimizde var olan bir kaç faktörden bir tanesi de beslenmemize verdiğimiz önemdir. Aşağıdaki satırlarda bu konuda sizlere destek olacak şekilde hazırladığım yazıları hayatınıza uyarladığınızda mutlaka yararını göreceksiniz. Sağlıklı ve mutlu ömürleriniz olması dileklerimle…

1-POSTBİYOTİKLER…

Probiyotikler yeterli miktarda verildiğinde vücutta yararlı etkiler gösteren mikroorganizmalardır. Bu mikroorganizmaların beslenmek için ihtiyacı olan gıdalarına ise prebiyotik adı verilir ve bunlar ile hem geçinir hem de bunlardan yararlı bazı maddeler yaparlar. 2017 Yılı’nda Wang ve arkadaşlarının bir makalesi insan vücudunda 100 trilyonu aşkın mikroorganizma yaşadığını belirtiyor. Bu mikroorganizmaların varlığı, sayısı, cinsleri insan sağlığına önemli etkilerde bulunmaktadır. Bu canlı mikroorganizmalar bazı aktif maddeler üretmektedirler ve bunlara da biyoaktivitelerinden dolayı postbiyotik adı verilmektedir.

Postbiyotiklerin henüz tam anlamı ile etkinlikleri aydınlatılmış değildir. Ancak eldeki çalışmalardan ortaya çıkan veriler bu maddelerin obeziteyi engelleyici, mikrop öldürücü, iltihap giderici, antioksidan, kanser ile mücadele edebilen, antihipertansif, bağışıklık düzenleyici özelliklere sahip olduğunu düşündürmektedir.

2019 Yılı’nda yapılan bir çalışmaya göre postbiyotiklerden bazıları (örneğin bazı kısa zincirli yağ asitleri ve çeşitli proteinler) çocuklarda normal büyümeyi desteklerken allerjik riniti ve bağırsak koliklerini azaltabilmektedir. Erişkinlerde ise alerjik reaksiyonları, kronik ishalleri, kolon kanserine yakalanma riskini ve soğuk algınlığına yakalanma risklerini azaltabilmektedir. Bunlar sadece postbiyotiklerin etkilerinden bazılarıdır ve halen bu konuda çalışmalar sürdürülmektedir.

2-BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİLER (CT) KANSER RİSKİNİ ARTTIRIR MI?..

Yıllarca bu konu tartışılmaktadır. Bir çok kanser vakasına tanı koymada vazgeçilmez olan bu radyolojik metodun belirli kurallar dışında kullanımının kanser riskini arttırabildiği belirtilmektedir. 17 Nisan 2025 Tarihli bir makaleye göre asgari düzeyde de olsa zaman içinde iyonize radyasyonun kümülatif (birikici) etkilerinin göz ardı edilmemesi gerektiği belirtiliyor. Kaliforniya Ün. Öğretim Üyesi Radyoloji Uzmanı Prof.Rebecca Smith-Bindman’a göre ABD’de 2007 Yılı’ndan bu yana CT uygulamaları %30 daha artmıştır (Ülkemizdeki güncel artış oranını bulamadım). Mevcut protokoller değişmez ise aynı hekim gelecekte bir çok kanserin bu nedenle ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Bu değerli metodun belirli protokoller doğrultusunda kullanılması çok önemlidir.

3-SAĞLIKLI BAĞIRSAKLAR ANKSİYETE TEDAVİSİNDE ÖNEMLİ MİDİR?..

Kaygı durumu huzursuzluktan panik ataklara kadar bir yelpazede seyredebilir. İlaç tedavisi, terapiler, yaşam tarzı değişiklikleri gibi bir çok tedavi metodu uygulanırken sağlıklı bir bağırsak florasının (çeşitliliğinin) oluşturulması anksiyete tedavisinde gözden kaçabilmektedir.

Son yapılan çalışmalar sağlıklı ve dengeli bir bağırsak florasının kaygı ve depresyon başta olmak üzere zihinsel sağlık ile yakın ilişkili olduğunu net olarak göstermektedir. Yüksek oranda işlenmiş yiyecekler, şeker katkılı gıdalar, sağlıksız yağlar bağırsaktaki yararlı bakterileri azaltırken zararlı olanları arttırır. Bu da genel bir enflamasyon yaratarak sonuçta zihinsel sağlığı olumsuz etkiler. Özellikle lif oranı yüksek gıdalar ile omega-3 içeren hem hayvansal hem de bitkisel gıdalar bu konuda en yararlı olacak olanlardır.