2018 ekonomide iki farklı yüzüyle tarih sayfalarındaki yerini aldı.
Mevsim normallerinde geçen ilk yarının ardından ikinci yarı anormal hava koşullarına maruz kaldık.
Neticede yavaşlayan ekonomik aktivite sektörleri de farklı ölçeklerde etkiledi!
İhracat ağırlıklı sektörlerin büyük bölümü günü kurtarsa da iç piyasaya çalışanlar zor bir döneme girdi.
Sanayi üretiminin yıllık bazda yüzde 9,8 gerilemesinin ardındaki temel etken iç piyasa daralmasıydı.
İç piyasa odaklı olup imalatı dolaylı yolla etkileyen inşaat sektörü ise daralmayı en net hissedenlerin başındaydı!
Dolayısıyla sektör temsilcilerinin gelecek beklentileri de ekonomi adına büyük önem taşıyor.
Sektörün ana eksenini oluşturan yapı inşaat ve iskan ruhsatlarının seyri, mevcut tablo yanında geleceğe dair ipuçları da barındırmakta.
TÜİK’in açıkladığı 2018’in karnesi yapı izinlerindeki sert düşüşü net biçimde ortaya koydu!
Çünkü Türkiye genelinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı, geçen yıl 2017’ye göre yüzde 36,7 geriledi.
İnşaat izinlerindeki yüzölçümü daralmasıysa yüzde 48,9 gibi hayli yüksek bir oranla karşımıza çıkmakta.
Yani gerçek daralma aslında neredeyse yarı yarıya bir düzeye ulaşmış geçen yıl!
İnşaatı için izni alınan daire sayısı ise yüzde 53,3’lük bir azalmaya sahne olmuş.
Yani düşüş yarıyı da aşmış.
Bina değerlerinde ise fiyat artışlarına karşın yüzde 35,8 oranında bir azalma söz konusu.
Kısacası sektörün yatırım iştahında ciddi bir azalma yansımış rakamlara!
Görünen o ki; özellikle 2018’in ikinci yarısında talepte yaşanan daralma inşaatçıları yeni projelerden uzak tutmakta.
Dolayısıyla 2019’da üretim anlamda yükseliş beklemenin zorluğu ne biçimde ortaya çıkıyor.
Büyüme üzerindeki inşaat etkisini dikkate aldığımızda milli gelir artış hızının da hayli düşük kalacağını öngörmek zor değil!
Satışlara dair sinyal veren yapı kullanma izin belgeleri yani iskan izinlerindeki yüzde 5,5’lik hafif yükseliş de pazara genişlemesi için kısa vadede umut vermiyor.
Bursa’da sert fren izleri
Lokomotif sektörün Bursa’daki performansı ise ne yazık ki daha negatif bir manzaraya işaret ediyor.
Bursa’da 2018’de toplamda 7,7 milyar TL değerinde 4 bin 76 bina için yapı ruhsatı verilmiş.
Ruhsat alan binaların toplam yüzölçümleriyse 5 milyon 412 bin metrekare olarak kayıtlara geçmiş.
İmar izni alınan daire sayısı ise 21 bin 295.
2017 ile karşılaştırdığımızda bina sayısında yüzde 56,4, yüzölçümünde yüzde 64, daire sayısında ise yüzde 70’lik azalma dikkat çekiyor!
Bursa’nın inşaat sektöründeki yatırım iştahının ülke ortalamasının hayli üstünde azaldığını görüyoruz.
İnşaatın kent ekonomisine bu yıl sunacağı katkıya dair de bir fikir edinebiliyoruz bu manzaraya baktığımızda.
Yapı kullanım izinlerindeki tabloda ise Bursa adına toplam yüzölçümü 7 milyon 140 bin metrekare olan 11,5 milyar lira değer biçilen 6 bin 127 bina karşımıza çıkmakta.
Daire sayısı ise 37 bin 408.
Önceki yıllarda başlanmış birçok projenin 2018’de müşteriyle buluşma aşamasına geldiğini söylüyor bu veriler!
Ancak aynı zamanda bu rakamlara göre talepteki zayıf seyir nedeniyle stok artışının da bir süre daha gündemde kalması kaçınılmaz görünüyor.