Son veriler gösteriyor ki büyüme ve istihdam Türkiye’nin öncelikli sorunları.
Ancak, çözümlerin geçici değil uzun vadeli ve kalıcı olması şart!
Ve yapısal nedenlerle büyüme ile doğru orantılı olması nedeniyle 2014’te hafifleyen cari açık da…
Türkiye’nin çözmesi gereken köklü sorunlar arasında.
Peki sorunlara, ne tür köklü çözümlerle çare bulunabilir?
İş dünyası temsilcisi olmasının yanında ekonomist kimliğiyle de bu konulara kafa yoran
TESİAD Genel Başkanı İlyas Bozkurt’la…
Büyüme, istihdam ve cari açık reçetelerini konuştuk.
Önce bir tespit…
“Ekonomi son üç yıldır potansiyelin altında büyüyor. Türkiye’nin 2023 hedeflerini tutturup ilk on ekonomi arasına girmesi bu gidişle çok zor görünüyor”.
Peki ne yapmalı?
“İlk olarak ekonominin öncelikli gündem maddeleri arasına alınması gerekiyor.
Akabinde yükte hafif ama pahada ağır yüksek teknoloji ürün üretimine ağırlık verilmesi şart!
Nasıl?
“Mesela otomotiv sektörüne dönük araştırmalar..
Yerli otomobil üretiminin ülke GSYH’sına yaptığı katkının yüzde 4-7 arasında değiştiğini gösteriyor. Yani yerli bir otomobil aslında para basacak!
Ancak ilk yatırım maliyeti yüksek olduğu için ve farklı sebeplerden bu işe kimse yanaşmıyor. Bu işe kamu öncülük ederek devlet eliyle ilk marka yaratılmalıdır.
Ve iş işten geçmeden Türkiye elektrikli yerli otomobili üretmelidir”.
TESİAD Başkanı Bozkurt’a göre iç piyasanın canlandırılması ve reel sektör üzerindeki yüklerin hafifletilmesi de şart.
“Devletimizin borç ve bütçe gerçekleşmelerinin sağlıklı olduğunu görüyoruz. Fakat bunun maliyeti maalesef reel sektöre fatura edilmiş görülüyor.
Büyümenin artması için… Devletin reel sektörün üzerindeki yükleri azaltması…
Yani SGK ve vergi gibi yükleri indirerek sanayicinin ayağından prangaları kaldırması gerekiyor”.
“Dişi yatırım teşvik edilmeli”
Bozkurt’un istihdam konusunda da çarpıcı tespitleri var.
“2008-2009 kriz dönemi hariç rakamlara baktığımızda her yıl işsiz sayısında ortalama 150-200 bin kişilik bir artış sözkonusu.
Son bir yılda gözlenen 600 bin kişilik artışsa ise alarm zillerinin çalmaya başladığını gösteriyor”.
Peki çare ne?
“Hükümetin bir an önce ‘dişi yatırım’ dediğimiz doğurgan sektörleri, yani sanayiyi ve imalat sektörünü teşvik etmesi ve onları rahatlatması gerekmekte.
Kısacası bir an önce imalat sektörüne ağırlık verilmesi büyük önem taşımakta”!
Türkiye’de işsizlik kadar, ‘işçisizlik’ probleminin de boy gösterdiğini söyleyen İlyas Bozkurt’a göre…
Nitelikli eleman sıkıntısının çözülmesi için meslek liselerine ağırlık verilmesi gerekiyor.
Ancak, meslek liselerindeki alanların ve kontenjanların yerel dinamiklerle belirlenmesi şartıyla!
Cari belaya deprem seferberliği
Peki Türkiye’nin kronik belası cari açıktan uzak durarak büyüyebilmek için ne yapılmalı?
“Cari açığı azaltmak için iç tasarrufları artırmak ve ithal ettiğimiz ürünleri Türkiye’de üretmek zorundayız.
Her ikisi de zaman alıcı ve biraz can acıtıcı önlemleri gerektirse de…
Tıpkı deprem önlemi gibi mutlaka yapılması gereken şeylerdir”!
Teşvik sistemlerinin şimdiye kadar sermaye malı, ara malı ve hammadde ağırlıklı ithalatı yeterince kesemediğine dikkat çeken Bozkurt’a göre…
Özellikle yenilenebilir yerli enerji kaynaklarını devreye sokacak teşvik sistemleri hayati önem taşıyor.
“Su, güneş ve rüzgâr gibi kaynaklarımızı; enerji üretimine dönüştürmeye daha fazla çaba göstermeliyiz.
Ve bu alanlarda çalışma yapanları daha fazla teşvik etmek, bu yolla enerji üretenlere destek olmak gerekiyor”.