Eskiden Bursa için su şehri denirdi. Bursa’nın içerisinde soğuk suların muhtelif nevileri  ve kaplıca cihetinde muhtelif sıcak suları vardır. Bunun için suları meşhur olan, cihanın hiçbir tarafında bu kadar bol suyu bulunan şehir yoktur. Bursa suları için muhtelif şairler kasideler yazmış ve hatta kaplıca için II. Murad şiir söylemiş ve bazı alimler gerek eski devirde ve gerekse son asırda birçok kitaplar yazmışlardır.

Bir evde dört-beş türlü su aktığını Bursa sicilleri bize gösteriyor. Şeyh Ahmed yazdığı miyahiyenin iki mısrasında şöyle diyor:

Suların başı “Pınarbaşı” suyudur elhak/Onu tercih eder cümle miyaha hükema.

Belli başlı bursa suları şunlardır:

Abana suyu: Namazgah Mahallesi’nde Kızılcıklı Kuyu mevkiinde mescide ve o civardaki evlere akar.

Acı Çeşme: Yıldırım Darüşşifası civarından çıkar ve Uluyol’daki Lökçüoğlu’nun 1520’den evvel inşa ettiği çeşmeye akar.

Ağaz suyu: Uluyol’da Değirmen Bahçe’ye yakın 1582’den evvel künkle akan bir sudur.

Akpınar suyu: Pınarbaşı’nın üst tarafındaki Seyyid Nâsır, Hıdırlık, Pınarbaşı mahallelerine 1568’den evvel akan bir sudur.

Akçağlan suyu: Şeyh Murad Yaylası’nın batısında zuhur eden büyük bir pınardır. Gayet soğuk, saf sağ ve ekser illetlere faydalı, mübarek bir sudur. Yıldırım Beyazıt bu suyu Yıldırım Camii’ne ve mahallesine, büyük su kemerleri yaparak ve bazı yerlere köprüler yaparak cami, medrese, hamam ve imaretine getirmiştir. Geçtiği yoldaki mahallelere de verilmiştir. 1780’li yıllarda Bursa’ya istirahat ve hava değişimine gelenlere bu sudan içirilmiştir. Yıldırım Beyazıt bu sudan yedi büyük çeşmeye akıtmıştır. Bursa’nın diğer suları:

Aksu-Alacahırka Suyu-Alaca Soğucak Pınar Suyu-Altınoluk Suyu-Asa Suyu dört adettir. Ayazma Suyu-Ayrancı Suyu-Ayrancı Suyu-Bahşayiş Suyu- Balıklı Suyu-Balıklı Pınar-Pınarbaşı Suyu-Çatalçeşme Suyu-Delice Suyu-Devlengeç Suyu-Devlethan Suyu- Fazlı Paşa Suyu-Gökdere Suyu-Gümüş Suyu-Gülbaba Suyu-Hacı Paşa Suyu-Hayat Suyu-Hekimşah Suyu-İnci Suyu-Kaplıkaya Suyu-Kadri Suyu-Karapınar Suyu-Karapınar Suyu (diğer) Kavaklı Suyu-  Kayabaşı Suyu-Kısık Çeşmesi-Kozpınar Suyu-Kurtbasan-Katip Suyu-Kestane Suyu-Leylek Pınarı-Mezid Bey Suyu-Müftü Suyu-Muradiye Suyu-Naib Deresi Suyu-Nilüfer Suyu-Umurbey Suyu-Hoca Rüstem Suyu-Sarnıç Suyu-Soğuk pınar Suyu-Yaycılar Pınarı-Yatağan Suyu-Yeni Su-Yeyni Suyu-Zeyniler Suyu-Müfettiş Suyu.

Bütün bu suların ilginç tarihçeleri vardır. Zaman zaman bu suların hikâyesini köşeme taşıyacağım.

Kaynak eser: Kâmil Kepecioğlu. Bursa Kütüğü cilt 4. Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayını.