Geçen hafta giriş yaptığım diyabet hastalığı bugün Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi ’ne göre ABD’de en fazla ölüme sebep olan hastalıklardandır. Şeker hastalığınızı ne kadar kontrol altına alırsanız yaşamınızı kısaltan durumları da o kadar engellemiş olursunuz.

Yüksek kan şekerine sahipseniz sizi bekleyen en büyük tehlike kalp damar sistemi hastalıklarıdır. Şekerin etkisi ile bozulan damarlar belli bir süre sonra fonksiyonlarını kaybederler. Bunu ekip biçtiğiniz bahçenize gerekli suyu taşıyan su kanalların bozulması ve buna bağlı olarak bahçenizin veriminin düşmesi gibi düşünebilirsiniz.

ABD Diyabet Birliği (ADA)’ne göre bu ülkede yaşayan şeker hastalarının % 70’inden fazlasında yüksek tansiyon mevcuttur. Yüksek tansiyon da kalp hastalıkları, inme ve böbrek hastalıkları riskini çok artırmaktadır. Yine bu kuruluşa göre ABD’deki tüm yeni böbrek yetersizliği (diyalize sürükleyen hastalık) vakalarının % 44’ünün sebebi şeker hastalığıdır.

Şeker hastalığının bir diğer hasarı sinirler üzerine olanıdır. Yüksek şeker miktarları vücudumuzda kendi kontrolümüzde olmadan yani iç işleyişle görev yapan bazı organlarımıza giden sinirleri harab eder. Bu yolla da kalp hastalıkları, mide, bağırsak gibi bazı iç organlarımızda işleyiş kusurları görülebilir. El ve özellikle ayaklara giden sinirlerin tahribi ile öncelikli olarak his kusurları başlar. Bir müddet sonra özellikle ayaklarda oluşan ve iyileşmesi çok zor olan yaralar ortaya çıkar. Bu yaralarda enfeksiyon gelişmesi halinde bacakları belirli noktalardan kesmek gerekebilir.

Diş ve diş eti hastalıklarına da şeker hastalarında sık rastlanılmaktadır. Ağız içinde kan dolaşımının bozulması, tükürük salgısının azalması plâklara neden olur. Diş eti kolajeninin azalarak diş etlerinde çekilme olması da bu bozukluklardan bazılarıdır. Diş eti bozuklukları ciddi kalp hastalıklarına da neden olabilir. Şeker seviyelerinizi normal sınırlarda tutmak ve iyi bir ağız bakımı  ile bu konuda başarılı olabilirsiniz.

Günümüzde sadece 3 aylık şeker ortalamasını ölçtüğünü sandığımız bir tetkik var. Adı Hemoglobin A1c. Bu tetkik aynı zamanda şeker ile birleşen proteinlerin vücudumuza ne denli zarar verip vermediğini de dolaylı olarak göstermektedir. Şeker ve protein bileşimi olayına batıda Glikasyon denilmektedir ve son yıllarda bu olayın önemi çok artmıştır. Hemoglobin A1c aynı zamanda kan şekerinin beyin proteinlerine verdiği zararı da dolaylı olarak bize bildirmektedir.

Unutulmamalıdır ki bizler genetik ve fizyolojik olarak tarım devriminden (yaklaşık 10 bin yıl önce) çok daha öncelerden beri yaşayan atalarımızı birer kopyalarıyız. Bugün kendimizi avcı ve toplayıcı görmesek bile vücutlarımız halen eski usule göre işliyor. Oysa bizim dayattığımız gıdalar bu usule aykırı ve bütün aksaklıklar da bundan kaynaklanıyor. Yani dizel arabaya artık benzin koymaya başlıyorsunuz ve motor da buna göre cevap veriyor, yani tekliyor.

Şunu unutmamalıyız: Önlenebilir yani kader olmayan pek çok hastalık diğer hastalıklardan çok daha fazla can alıyor. Yine atalarımız, yine atalarımız. Ne demişlerdi: Ne ekersen onu biçersin.